by: OSArena
Σας υποσχέθηκα ότι θα έρθουν περισσότερα άρθρα για το περιβάλλον εργασίας Plasma και το έργο της κοινότητας KDE, οπότε περιμένω να είστε έτοιμοι για μια ακόμα βουτιά στις πλούσιες ρυθμίσεις που μας παρέχονται.
Στο πρώτο άρθρο της σειράς είδαμε κάποιες πληροφορίες για την ενότητα της εμφάνισης στις ρυθμίσεις συστήματος και την προσέγγιση της κοινότητας στην ανάπτυξη του λογισμικού. Σε περίπτωση που δεν το έχετε διαβάσει, είναι μια καλή ευκαιρία να το κάνετε τώρα. Αν πάλι το διαβάσατε, ας συνεχίσουμε μαζί την εξερεύνησή μας, χωρίς να χάνουμε χρόνο.
Ο χώρος εργασίας στο Plasma
Η δεύτερη ενότητα των ρυθμίσεων που διαθέτει το Plasma εστιάζει στον χώρο εργασίας και, με τις επιλογές που μας δίνει, αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο τη δυναμική του διαχειριστή παραθύρων KWin.
Γενική Συμπεριφορά
Με ένα κλικ στο μενού «Workspace Behavior» έχουμε δυνατότητες προσαρμογής της γενικότερης συμπεριφοράς του συστήματος, όπως είναι η προβολή οπτικών ενδείξεων για τις αλλαγές κατάστασης (π.χ. κατά την αυξομείωση της έντασης του ήχου), η ταχύτητα εμφάνισης των παραθύρων και το μονό ή διπλό κλικ για το άνοιγμα αρχείων και φακέλων.
Εφέ Επιφάνειας Εργασίας
Η ολοκληρωμένη ανάπτυξη του Plasma επεκτείνεται και στον KWin, με αποτέλεσμα να μην έχουμε έναν «ξερό» διαχειριστή παραθύρων. Αντίθετα με άλλους διαχειριστές, αυτός ενσωματώνει απευθείας στον κώδικά του μια πλειάδα οπτικών εφέ, τα οποία είναι όμορφα ταξινομημένα ανάλογα με το είδος τους σε προσβασιμότητα, εμφάνιση, εστίαση, προβολή της επιφάνειας εργασίας, εργαλεία, εναλλαγή των εικονικών επιφανειών, διαχείριση παραθύρων και άνοιγμα/κλείσιμο.
Σχεδόν όλα διαθέτουν μια μικρή προεπισκόπηση (σ.σ. προσοχή στη λεπτομέρεια, τα είπαμε) ενώ αρκετά από αυτά μπορούν να προσαρμοστούν επιπλέον. Τα σχετικά κουμπιά παραμένουν κρυμμένα και εμφανίζονται με τη μετακίνηση του κέρσορα πάνω σε κάποιο εφέ.
Στο πάνω μέρος του παραθύρου θα βρούμε το πεδίο της αναζήτησης αλλά και το κουμπάκι για τα φίλτρα. Σκεπτόμενοι έξυπνα, οι προγραμματιστές έχουν φροντίσει ώστε να αποκρύπτονται αυτόματα εκείνα τα εφέ που δεν υποστηρίζονται από το σύστημά μας αλλά και όσα αποτελούν εσωτερικές λειτουργίες του KWin. Με την ίδια λογική, ένα εφέ θα απενεργοποιηθεί αν ενεργοποιήσουμε κάποιο άλλο με παρεμφερή λειτουργία.
Στο κάτω μέρος έχουμε τη δυνατότητα λήψης νέων εφέ μα και επαναφοράς των προεπιλογών, κάτι που θα βλέπουμε συχνά στις ρυθμίσεις του Plasma.
Αν τώρα είστε από εκείνους που πιστεύουν ότι τα οπτικά εφέ δεν είναι παρά φανταχτερές, ανούσιες λειτουργίες, σας καλώ να τα διερευνήσετε και θα διαπιστώσετε την πρακτικότητα που προσφέρουν.
Άκρα Οθόνης
Το Plasma μας επιτρέπει να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο την επιφάνεια της οθόνης μας, με πρόσθετες λειτουργίες για συνολικά 8 θέσεις ενεργοποίησης. Πατώντας πάνω σε κάποιο από τα μικρά τετράγωνα που θα δούμε, αναδύεται ένα μενού με διάφορες επιλογές εφέ.
Ακριβώς από κάτω έχουμε ρυθμίσεις για την αυτόματη μεγιστοποίηση και το tiling των παραθύρων (σ.σ. ο KWin έχει και αυτήν τη δυνατότητα εδώ και δεκαετίες), για την προαιρετική μετάβαση σε άλλη εικονική επιφάνεια εργασίας αν «σπρώξουμε» ένα παράθυρο σε κάποιο άκρο της οθόνης και, φυσικά, για τους χρόνους ενεργοποίησης των εφέ.
Αντίστοιχες επιλογές υπάρχουν και για τις οθόνες αφής, καθώς το Plasma μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε φορητές συσκευές.
Κλείδωμα Οθόνης
Αν και δε συνηθίζεται ιδιαίτερα στις μέρες μας, το κλείδωμα οθόνης διαθέτει τις δικές του ρυθμίσεις, όπου μπορούμε να διαλέξουμε την αυτόματη ενεργοποίησή του και κάποια συντόμευση πληκτρολογίου, όπως επίσης και να προσαρμόσουμε την εμφάνισή του με ένα χρώμα ή μια εικόνα φόντου που θα προσθέσουμε από τα αρχεία μας, θα κατεβάσουμε ή θα προβάλλεται μέσω των 8 παρόχων που είναι διαθέσιμοι.
Εικονικές Επιφάνειες Εργασίας
Ρυθμίσεις θα βρούμε και για τις εικονικές επιφάνειες εργασίας, με δυνατότητα προσθήκης νέων, μετονομασίας και οργάνωσής τους σε όσες σειρές θέλουμε να βλέπουμε στην οθόνη μας. Μπορούμε, ακόμα, να επιλέξουμε το εφέ μετάβασης και την κυκλική κίνηση κατά την πλοήγηση σε αυτές.
Δραστηριότητες
Τελευταίες στη λίστα είναι οι δραστηριότητες, ένα χαρακτηριστικό του Plasma που, δυστυχώς, ποτέ δεν προβλήθηκε όσο θα έπρεπε. Εδώ μπορούμε να δημιουργήσουμε και να μετονομάσουμε δραστηριότητες (π.χ. ανάλογα με τον τύπο εργασιών που κάνουμε σε αυτές), να ορίσουμε συντομεύσεις πληκτρολογίου μα και να ρυθμίσουμε το επίπεδο της ιδιωτικότητας μέσω του ιστορικού τους.
Ο KWin διαχειρίζεται εντυπωσιακά τα παράθυρά μας
Από τα πρώτα χρόνια της εμφάνισής του ο KWin ήταν «πολύ μπροστά» και διέθετε δυνατότητες που έλειπαν -εξακολουθούν να λείπουν- από άλλους διαχειριστές παραθύρων, τις οποίες διατηρεί εξελιγμένες μέχρι και σήμερα.
Συμπεριφορά Παραθύρων
Ένα μενού με 5 καρτέλες ρυθμίσεων αποκλειστικά για τη διαχείριση των παραθύρων είναι εξέχον χαρακτηριστικό, δε νομίζετε;
Στην πρώτη καρτέλα βρίσκουμε ρυθμίσεις εστίασης, όπως είναι η ενεργοποίηση των παραθύρων με κλικ ή απλή μετακίνηση του κέρσορα πάνω τους, ο χρόνος ενεργοποίησης και η αποτροπή εστίασης σε άλλο παράθυρο που τυχόν ανοίξαμε.
Ακολουθούν οι ενέργειες της μπάρας τίτλου, όπου θα δούμε αρκετά αναδυόμενα μενού με επιλογές για να ρυθμίσουμε τις λειτουργίες που θα εκτελούνται ανάλογα με το είδος του κλικ που θα κάνουμε στη μπάρα ή στα κουμπιά των παραθύρων (σ.σ. μια εξαιρετική δυνατότητα είναι η αύξηση της διαφάνειας ενός παραθύρου με κύλιση της ροδέλας του ποντικιού, ώστε να δούμε πίσω από αυτό χωρίς να χρειάζεται να το μετακινήσουμε).
Η τρίτη καρτέλα περιλαμβάνει παρόμοια μενού για τις ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε με το ποντίκι εντός της επιφάνειας των παραθύρων, όπως για παράδειγμα η προσαρμογή των διαστάσεων χωρίς να πρέπει να κινήσουμε τον δείκτη στα ελάχιστα pixels που αποτελούν το πλαίσιο ενός παραθύρου.
Συνεχίζουμε με ρυθμίσεις για την προβολή της γεωμετρίας των παραθύρων κατά τη μετακίνηση ή την αλλαγή των διαστάσεων και προσαρμογή της ζώνης έλξης (αγγλ. «window snap») στα άκρα της οθόνης. Τέλος, μπορούμε να επιλέξουμε τον τρόπο εμφάνισης των νέων παραθύρων με (ενδεικτικά) αλληλοεπικάλυψη, ελάχιστη επικάλυψη ή πάντα στο κέντρο της οθόνης, όπως και να ορίσουμε ότι θέλουμε οι εφαρμογές KDE να θυμούνται τις θέσεις των παραθύρων τους.
Εναλλαγή Εργασιών
Αυτή είναι μια γνωστή λειτουργία που συνηθίζεται να ενεργοποιείται με τον συνδυασμό των πλήκτρων +
. Στο Plasma, όμως, μπορούμε να αλλάξουμε αυτήν τη συντόμευση και να ενεργοποιήσουμε τη λειτουργία καθολικά για όλα τα παράθυρα ή μόνο για μια συγκεκριμένη εφαρμογή.
Παρομοίως, έχουμε επιλογές για τη σειρά εμφάνισης των παραθύρων και το φιλτράρισμα με βάση τις εικονικές επιφάνειες εργασίας, τις δραστηριότητες και τα ελαχιστοποιημένα παράθυρα. Βεβαίως, η παραμετροποίηση καλύπτει ακόμα και τον τύπο εναλλαγής, όπου υπάρχουν διαθέσιμοι περισσότεροι από 12 (ναι, και αυτοί με προεπισκόπηση και επιμέρους ρυθμίσεις) και δυνατότητα λήψης από το KDE Store.
Αν δε μας αρκούν αυτά, θα βρούμε και μια καρτέλα για να ορίσουμε εναλλακτικές λειτουργίες.
Σενάρια Εντολών KWin
Παρότι διαθέτει τόσες πολλές ενσωματωμένες ρυθμίσεις, ο KWin επιδέχεται περαιτέρω παραμετροποιήσεις μέσω σεναρίων εντολών που προσθέτουν λειτουργίες. Αυτά μπορούμε να τα εγκαταστήσουμε από τοπικά αρχεία ή να τα κατεβάσουμε.
Κανόνες Παραθύρων
Τι θα ήταν ένας διαχειριστής παραθύρων, αν δε διέθετε ικανότητα λεπτομερούς προσαρμογής της θέσης εμφάνισης και του μεγέθους αυτών στην οθόνη μας;
Πατώντας το κουμπί προσθήκης ενός νέου κανόνα που βρίσκεται κάτω αριστερά, μεταφερόμαστε στον ορισμό των ιδιοτήτων για τα παράθυρα που επιθυμούμε. Εδώ μπορούμε να δώσουμε μια περιγραφή, να επιλέξουμε την πλήρη ή μη αντιστοιχία ανάλογα με τον τύπο του παραθύρου και να προσθέσουμε ιδιότητες, όπως είναι ο τίτλος ενός παραθύρου και το σημείο όπου θέλουμε να εμφανίζεται ή/και τις ακριβείς διαστάσεις του.
Για την οικονομία του χώρου δε αναφερθώ σε όλες τις ιδιότητες που μπορούν να οριστούν για τα παράθυρά μας. Σας συνιστώ, όμως, να τις εξερευνήσετε διεξοδικά, καθώς μπορούν να βελτιώσουν την εμπειρία χρήσης παρέχοντας αρκετές αυτοματοποιήσεις. Φυσικά, θα τις βρείτε ταξινομημένες ανάλογα με το είδος τους.
Εναλλακτικά, έχουμε τη δυνατότητα αυτόματου προσδιορισμού των ιδιοτήτων οποιουδήποτε παραθύρου, μέσω του αντίστοιχου κουμπιού στο κάτω δεξιό μέρος. Αν το πατήσουμε, ο δείκτης του ποντικιού θα αλλάξει σε σταυρό και μένει μόνο να κάνουμε κλικ πάνω σε όποιο παράθυρο θέλουμε.
Για να μη σπαταλάμε χρόνο σε κάθε νέο σύστημα, υπάρχουν και κουμπιά εισαγωγής και εξαγωγής των τρεχόντων κανόνων παραθύρων. Τόσο απλά.
Συντομεύσεις Πληκτρολογίου
Κάθε γραφικό περιβάλλον που σέβεται τον εαυτό του παρέχει τη δυνατότητα χειρισμού με συντομεύσεις του πληκτρολογίου και, φυσικά, το Plasma δεν υστερεί ούτε εδώ.
Ανοίγοντας το ανάλογο μενού, θα δούμε μια διάταξη δύο στηλών, με την πρώτη να περιλαμβάνει όλες τις εφαρμογές για τις οποίες έχουμε συντομεύσεις στο σύστημά μας και τη δεύτερη να εμφανίζει τις προεπιλεγμένες κάθε εφαρμογής, αν την επιλέξουμε. Μπορούμε πάντα να προσθαφαιρέσουμε εφαρμογές με το κουμπί κάτω αριστερά και να ορίσουμε όποιον συνδυασμό πλήκτρων θέλουμε για την εκάστοτε ενέργεια, όπως επίσης και να κάνουμε εισαγωγή/εξαγωγή αυτών.
Επιπλέον, είναι δυνατή η δημιουργία προσαρμοσμένων συντομεύσεων που δεν περιορίζονται σε ενέργειες των εφαρμογών αλλά καλύπτουν την εκτέλεση μεμονωμένων εντολών μα και το εικονικό πάτημα πλήκτρων. Αυτές μπορούν να οργανωθούν σε ομάδες για να τις βρίσκουμε πιο εύκολα.
Εκκίνηση και Τερματισμός
Ο τομέας αυτός περιέχει ρυθμίσεις που αφορούν διάφορες πτυχές της εκκίνησης και του τερματισμού του υπολογιστή μας.
Οθόνη Εισόδου
Η αρχή γίνεται με την οθόνη εισόδου και πιο συγκεκριμένα με τον διαχειριστή οθόνης SDDM, για τον οποίο μπορούμε να επιλέξουμε ένα θέμα εμφάνισης από τα αρχεία μας ή να κατεβάσουμε κάποιο. Στην επόμενη καρτέλα, αν θέλουμε, ορίζουμε την αυτόματη είσοδο για οποιονδήποτε χρήστη και συνεδρία υπάρχει στο σύστημά μας, ενώ μπορούμε να καθορίσουμε το μέγιστο και το ελάχιστο αποδεκτό αριθμητικό χαρακτηριστικό κάθε χρήστη (UID), καθώς και τις εντολές εκκίνησης/τερματισμού.
Για πρόσθετη ομοιομορφία, θα βρούμε και την επιλογή συγχρονισμού ρυθμίσεων του Plasma, όπως είναι η χρωματική παλέτα και οι γραμματοσειρές, με τον SDDM.
Αυτόματη Εκκίνηση
Με ένα μικρό κουμπάκι μπορούμε εύκολα να προσθέσουμε εφαρμογές που θέλουμε να ανοίγουν αυτόματα κατά την εκκίνηση του συστήματος αλλά και σενάρια εντολών που θα τρέχουν κατά τη σύνδεση ή την αποσύνδεσή μας.
Υπηρεσίες Παρασκηνίου
Μια πρακτική ταξινόμηση των υπηρεσιών του Plasma που τρέχουν στο παρασκήνιο, όπως είναι η ειδοποίηση σε περίπτωση έλλειψης ελεύθερου χώρου στον δίσκο μας, η αυτόματη προσάρτηση εξωτερικών μέσων αποθήκευσης και το Plasma Vault που θα δούμε πιο αναλυτικά σε μελλοντικό άρθρο.
Έχουμε ένδειξη για το αν βρίσκεται σε λειτουργία η κάθε υπηρεσία και κουμπί για την ενεργοποίηση/απενεργοποίησή της, παράλληλα με τη δυνατότητα επιλογής των υπηρεσιών που μας ενδιαφέρουν, αναζήτησής τους αλλά και προβολής ανάλογα με την κατάστασή τους.
Συνεδρία Επιφάνειας Εργασίας
Οι ρυθμίσεις για τη συνεδρία στο Plasma είναι απλοϊκές μα πρακτικές. Μπορούμε να διαλέξουμε αν επιθυμούμε να επιβεβαιώνουμε την αποσύνδεσή μας και αν θα μας προσφέρονται επιλογές κατά τον τερματισμό ή αυτός θα εκτελείται άμεσα.
Ακόμα, εδώ καθορίζουμε την προεπιλεγμένη ενέργεια κατά την αποχώρησή μας αλλά και την εκκίνηση σε αποθηκευμένη -αυτόματα ή χειροκίνητα- συνεδρία, ώστε να συνεχίσουμε τη δουλειά που κάναμε, ή σε νέα —με παράλληλη επιλογή των εφαρμογών που δε θα αποθηκεύονται στις συνεδρίες.
Αν ο υπολογιστής μας διαθέτει UEFI, μπορούμε να μαρκάρουμε το σχετικό κουτάκι για να μπούμε αυτόματα σε αυτό κατά την επόμενη εκκίνηση και, προαιρετικά, να κάνουμε άμεσα επανεκκίνηση πατώντας το κουμπί που θα εμφανιστεί κατά την ειδοποίηση.
Οθόνη Splash
Σχετικά παρωχημένη λειτουργία στα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα, εντούτοις το Plasma διατηρεί τη δυνατότητα επιλογής της οθόνης splash, με θέματα που είναι διαθέσιμα για λήψη ή δημιουργήσαμε μόνοι μας. Και, αν είμαστε από αυτούς που νιώθουν ικανοποίηση με την ψευδαίσθηση της ταχύτητας φόρτωσης, μπορουμε απλά να την απενεργοποιήσουμε εντελώς.
Προγραμματιστής Εργασιών
Το Plasma ενσωματώνει και μια γραφική διεπαφή για τον προγραμματισμό εργασιών στο σύστημά μας, η οποία αξιοποιεί το γνωστό εργαλείο cron.
Μπορούμε να δούμε και να επεξεργαστούμε τυχόν εργασίες που εχουμε ορίσει αλλά και τις παραμέτρους περιβάλλοντος που τις συνοδεύουν, μέσω των κουμπιών που θα βρούμε στα δεξιά, ενώ ο προγραμματισμός μιας νέας εργασίας γίνεται μέσα από ένα αναδυόμενο παράθυρο που μας επιτρέπει να επιλέξουμε την εργασία ή απλά να γράψουμε την εντολή και να ορίσουμε τον χρόνο εκτέλεσής της.
Αναζήτηση
Το Plasma διαθέτει το δικό του σύστημα ευρετηρίασης των αρχείων μας, το baloo, που εξερευνά κάθε σημείο όπου έχει πρόσβαση για να δημιουργήσει το ευρετήριό του και να επιταχύνει τις αναζητήσεις μας.
Αναζήτηση Αρχείων
Χωρίς πολλά πολλά, μπορούμε να ρυθμίσουμε ορισμένες λειτουργίες της αναζήτησης και να επιλέξουμε τους φακέλους που επιθυμούμε να ευρετηριάζονται ή όχι.
KRunner
Το KRunner είναι ένας μικρός βοηθός που ενσωματώνεται στο Plasma και έχει κάμποσες δυνατότητες. Εδώ μπορούμε να προσδιορίσουμε το σημείο όπου θα εμφανίζεται στην οθόνη μας και να ενεργοποιήσουμε τη χρήση ιστορικού ενεργειών, όπως και διάφορα προεγκατεστημένα πρόσθετα που του δίνουν επιπλέον λειτουργίες.
Κλειδιά Διαδικτυακής Αναζήτησης
Μια απλή αλλά σημαντική δυνατότητα που αλλού υλοποιείται με εντολές τερματικού, είναι βασικό συστατικό στο Plasma. Μας παρέχεται ένας μεγάλος αριθμός μηχανών αναζήτησης με τις αντίστοιχες λέξεις κλειδιά και εμείς μπορούμε να τις προσαρμόσουμε, να προσθέσουμε άλλες και να ορίσουμε αυτή που θέλουμε να λειτουργεί ως προεπιλογή.
Έτσι, μέσω του KRunner είναι εφικτή η διαδικτυακή αναζήτηση που ανοίγει αυτόματα τον προεπιλεγμένο περιηγητή μας στην ανάλογη σελίδα με τα αποτελέσματα.
Plasma και παραμετροποίηση σε βάθος
Αυτό είναι το δεύτερο άρθρο για τις ρυθμίσεις συστήματος που είναι διαθέσιμες στο Plasma και, παρά την έκτασή του, βρισκόμαστε μόλις στα μισά. Ακόμα και έτσι όμως, θεωρώ ότι είναι εμφανείς οι δυνατότητες παραμετροποίησης που μπορούμε να απολαύσουμε.
Αν, δε, τολμήσουμε τη σύγκριση με άλλα γραφικά περιβάλλοντα, θα διαπιστώσουμε ότι το δημιούργημα της κοινότητας KDE εξακολουθεί να διατηρεί το τεχνικό προβάδισμα που του επιτρέπει να καινοτομεί και να παρέχει λειτουργικότητα για την οποία οι εναλλακτικές απαιτούν την εγκατάσταση τρίτων εφαρμογών —όταν δεν την ξεριζώνουν από τον κώδικά τους.
Μέχρι το επόμενο άρθρο, μπορείτε να κάνετε τους δικούς σας πειραματισμούς και ευελπιστώ η ανάγνωση να σας βοηθήσει ώστε να σχηματίσετε πιο σφαιρική εικόνα για το περιβάλλον εργασίας Plasma.
Πηγή άρθρου: https://planet.ellak.gr/ https://osarena.net/