του Τάκη Μπουγιούρη*

Η παγκόσμια κοινότητα του WordPress είναι εδώ και μέρες ανάστατη από τη διένεξη που έχει ενσκήψει ανάμεσα στο Matt Mullenweg και την Automattic ενάντια στη WPEngine με τον ισχυρισμό ότι η τελευταία παραβιάζει το εμπορικό σήμα “WordPress” αλλά και πολύ παρασκήνιο γύρω από αυτό. 

Ο Matt επέλεξε τη σκηνή του WordCamp US 2024 και την κεντρική ομιλία που ο ίδιος κάνει παραδοσιακά στο κλείσιμο αυτού αλλά και των άλλων μεγάλων συνεδρίων της κοινότητας του WordPress, όπως το WordCamp Europe, για να ξεκινήσει δημόσια και ανοιχτά μια πρωτοφανή και κατά μέτωπο επίθεση στη WPEngine αλλά και στο ιδιωτικό κεφάλαιο που θεωρεί ότι απομυζά το ανοιχτό λογισμικό χωρίς να του επιστρέφει όσα θα μπορούσε. 

Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: 

Το WordPress είναι η πλατφόρμα που βρίσκεται πίσω από το 43% των ιστοτόπων του διαδικτύου σήμερα και από το 62% αυτών που βασίζονται σε ένα γνωστό CMS με εκτιμώμενο σύνολο τις 480 εκατομμύρια εγκαταστάσεις αυτή τη στιγμή (πηγή). 

Τα πρόσωπα και οι εταιρείες πίσω από τη διένεξη

Μερικές ιδιαίτερα χρήσιμες πληροφορίες για να μπορέσει να κατανοήσει κανείς την ιστορία, το παρασκήνιο και τις ιδιαίτερες παραφυάδες πίσω από αυτή: 

• Ο Matt είναι ο ιδρυτής του WordPress από το 2003. Δηλώνει ευθαρσώς ότι θεωρεί ανεκτίμητες τις ελευθερίες που δίνει η άδεια GPL και ότι θα τις υπερασπίζεται μέχρι τέλους. Είναι στην πράξη ο ισόβιος αγαθοεργός ηγέτης-δικτάτωρ του (benevolent dictator for life). 
• Η Automattic είναι η εταιρεία του, η οποία έχει ως κύριο προϊόν της το WordPress.com, μια επιτυχημένη υπηρεσία δημιουργίας αλλά και φιλοξενίας WordPress ιστοσελίδων. Οι εργαζόμενοι σε αυτήν αποτελούν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό αυτών που συνεισφέρουν στην ανάπτυξη του ίδιου του WordPress. 
• Το ίδιο το WordPress είναι ένα ανοικτού κώδικα σύστημα διαχείρισης ιστοσελίδων, η ανάπτυξη του οποίου γίνεται με πυρήνα το WordPress.org αλλά και πολλά άλλα κανάλια γύρω από αυτό (Slack, Github, κλπ). 
• Το WordPress Foundation είναι το μη κερδοσκοπικό ίδρυμα που έχει ιδρύσει ο Matt και είναι ο ένας από τους τρεις που το διευθύνουν. Έχει σκοπό τη διασφάλιση της ελευθερίας του WordPress σήμερα αλλά και τη συνέχειά του στο μέλλον. Μάλιστα έχει ως θυγατρική το WordPress Community Support, PBC (κερδοσκοπικός κοινωφελής οργανισμός) ώστε να περνούν μέσα από αυτό όλα τα έσοδα και έξοδα όλων των εθελοντικά οργανωμένων συναντήσεων (meetups) και συνεδρίων (WordCamps) της παγκόσμιας κοινότητας του WordPress. 
• Η WPengine είναι μια μεγάλη υπηρεσία φιλοξενίας WordPress ιστοσελίδων, που από το 2018 ανήκει στον ιδιωτικό επενδυτικό οργανισμό Silver Lake. 

Τελευταίοι συνδετικοί κρίκοι: 

Το εμπορικό σήμα WordPress ανήκει στο WordPress Foundation, το WordPress.org ανήκει στο Matt και έχει άδεια να χρησιμοποιεί το σήμα εκεί για την ανάπτυξή του έργου ενώ η Automattic έχει άδεια να το χρησιμοποιεί και να το εκμεταλλεύεται εμπορικά για το WordPress.com. 

Ο Matt στο WordCamp Europe 2023 στην Αθήνα [image licence]

Η περίπτωση GoDaddy

Ο Matt είναι γνωστός για τις συχνές και επίμονες παραινέσεις που κάνει σε όλες τις εταιρείες που χρησιμοποιούν το WordPress. Για αυτό το σκοπό έχει ξεκινήσει την πρωτοβουλία Five for the future, όπου καλεί όσους βγάζουν χρήματα με κάποιο τρόπο από το WordPress να επιστρέφουν στην κοινότητα ένα ελάχιστο 5% του χρόνου τους με έναν από τους πολλούς τρόπους που είναι διαθέσιμοι: κώδικας, τεκμηρίωση, υποστήριξη, συναντήσεις, συνέδρια, σχεδιασμός κλπ. 

Πριν από δύο χρόνια, τον Ιούνιο του 2022 είχε χαρακτηρίσει τη GoDaddy, πολύ μεγάλη εταιρεία υπηρεσιών φιλοξενίας και ονομάτων χώρου διαδικτύου, ως “παράσιτο και υπαρξιακή απειλή για το μέλλον του WordPress” εξαιτίας της πολύ μικρής της συνεισφοράς στο WordPress σε σύγκριση με τα τεράστια κέρδη που αποκομίζει από αυτό. Από την αναστάτωση που προέκυψε τότε η Godaddy ανέβασε δραματικά τη συνεισφορά της στο έργο. 

Από αυτό και άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις ο Matt έχει χτίσει ένα προφίλ ανθρώπου που στέκεται απέναντι στις μεγάλες εταιρείες και τις κοιτάζει στα μάτια όταν πρόκειται για αυτό που θεωρεί καλό για το ανοιχτό λογισμικό. Ταυτόχρονα όμως έχει δώσει και λαβές για σκληρή κριτική προς το πρόσωπό του, γιατί θεωρείται ότι σε τέτοιες διενέξεις δεν υπολογίζει τους ανθρώπους που τυχόν βρίσκονται στη μέση και τα μέλη της ίδιας του της κοινότητας του WordPRess. 

Τι έγινε στο WordCamp US 2024 με τη WPEngine και τη Silver Lake

Στις 21 Σεπτεμβρίου 2024 ο Matt ανέβηκε στη σκηνή του μεγάλου, ετήσιου συνεδρίου του WordPress που αυτή τη χρονιά έγινε στο Πόρτλαντ για την κεντρική ομιλία, όπου, όπως είθισται, μιλά για τη χρονιά που πέρασε, τα πλάνα για τις επόμενες, ενώ δέχεται και ερωτήσεις από το κοινό. Σε αυτές του τις ομιλίες έχουν ανακοινωθεί όλες οι μεγάλες εξελίξεις του έργου όλα αυτά τα χρόνια. 

Ήταν μια εν γένει σύντομη ομιλία που θα έδινε χρόνο για πολλές ερωτήσεις, μιας και η καταιγίδα ετοιμαζόταν ακόμα να ξεσπάσει. Ο Matt κυρίως ανέλυσε ένα χλιαρό μάλλον όραμά του για το μέλλον του open source πάνω στο τετράπτυχο “learn evolve nourish teach” και με μια κάποια υπερβολή σχετικά με το πώς το ανοιχτό λογισμικό έχει πλέον κυριαρχήσει! 

Στο τέλος της ομιλίας και χωρίς να έχει προετοιμάσει κανέναν για αυτό αλλά με προετοιμασμένες από πριν παρολαυτά διαφάνειες, αρχίζει να μιλά για το πώς τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια μπορούν να στραγγαλίσουν μια κοινότητα ανοιχτού λογισμικού. 

Αναφέρεται ειδικά στη Silver Lake, ιδιοκτήτρια της WPEngine, στα οικονομικά της στοιχεία και πώς αυτή επωφελείται από την πλατφόρμα. Αναφέρεται προσωπικά στο διευθύνοντα σύμβουλό της, το Lee Wittlinger αφιερώνοντάς του μια διαφάνεια με τη φωτογραφία και το email του καθώς εξηγεί το κακό που προκαλεί. 

Για ένα εθελοντικά οργανωμένο από μέλη της κοινότητας συνέδριο ανοιχτού λογισμικού αυτό είναι μια πράξη από μόνη της ριζοσπαστική. 

Σημαντική λεπτομέρεια: 

Η WPEngine ήταν από τους κορυφαίους χορηγούς του συνεδρίου αυτού, με περίπτερο το οποίο οι παρευρισκόμενοι επισκέπτονται ήδη επί δύο μέρες, συμπεριλαμβανομένου του Matt, και με αρκετό εταιρικό κόσμο δικό της να παρακολουθεί την ομιλία. 

Ο Matt (κάτω αριστερά) στην ομιλία του στο WordCamp US 2024 [image license]

Αρχίζουν οι αναρτήσεις και η κλιμάκωση

Την ίδια μέρα κάνει ανάρτηση στο WordPress.org σχετικά με το θέμα όπου εξηγεί πλέον την πίστη του ότι η WPEngine έχει μόνο κακές προθέσεις, δεν συνεισφέρει παρά ελάχιστα στο WordPress και οπωσδήποτε τελείως δυσανάλογα με τα όσα κερδίζει από αυτό. Ισχυρίζεται ότι ο τρόπος που χρησιμοποιεί η WPEngine το εμπορικό σήμα WordPress στην ιστοσελίδα της και στις προωθητικές της ενέργειες το παραβιάζει γιατί δημιουργεί σύγχυση για το τι είναι το WordPress στην αγορά. 

Επιπλέον ισχυρίζεται ότι η WPEngine, εξαιτίας κάποιων παραμετροποιήσεων που κάνει αυτόματα στους πελάτες της προσφέρει μια παραποιημένη έκδοση του WordPress και αυτό ενισχύει τη σύγχυση. 

Κάνοντας διάφορους υπολογισμούς για τα κέρδη της WPEngine από το WordPress αλλά και τα παραπάνω καταλήγει να τους αποκαλέσει “καρκίνο για το WordPress” και ότι, αν οι πράξεις τους δε σταματήσουν, “ο καρκίνος θα εξαπλωθεί”. Εξαιρετικά σκληροί χαρακτηρισμοί για μια εταιρεία που χρησιμοποιεί ένα GPL λογισμικό και μέχρι λίγες ώρες πριν είναι μεγάλος χορηγός στο επίσημο συνέδριο της κοινότητας του λογισμικού αυτού! 

Σημαντική λεπτομέρεια: 

Σε κάθε εγκατάσταση WordPress στην κεντρική περιοχή της διαχείρισης μετά την είσοδο του κάθε χρήστη εκεί υπάρχει ένα κουτάκι με τα νέα της κοινότητας, όπως αυτά αντλούνται από το WordPress.org αυτόματα! Εκεί όλη η κοινότητα μαθαίνει συνήθως για συνέδρια και συναντήσεις. Εκείνη την ημέρα μαθαίνει για… τον καρκίνο. Μαζί και όλοι οι πελάτες της WPEngine! 

Ο Matt κατηγορείται από πολύ κόσμο στα social media για μικρότητα στις πράξεις και μεγαλομανία στις προθέσεις. Γίνεται ένας κανονικός δικτάτωρ, όχι ένας αγαθοεργός. Πολλοί μιλούν για αλλαγή ηγεσίας και προτείνουν κάποιου είδους συμβούλιο που θα παίρνει αποφάσεις. Αυτά όμως δεν είναι εύκολα πράγματα σε μια κοινότητα ανοιχτού λογισμικού, δε γίνονται από τη μια μέρα στην άλλη και οπωσδήποτε

Επιπλέον ο Matt κατηγορείται ότι έτσι εκθέτει την κοινότητα, δίνει πλήγμα στο γόητρο του ίδιου του WordPress, αποθαρρύνει παλιούς και νεότερους από το να συνεισφέρουν και βγάζει και κακή εικόνα στον εταιρικό κόσμο όπου το WordPress προσπαθεί να ανταγωνιστεί άλλες δημοφιλείς πλατφόρμες. Ένας μικροπρεπής και ασταθής ηγέτης, ικανός για ιερούς πολέμους δεν είναι εχέγγυο για μια σταθερή και ανοδική πορεία. 

Η απάντηση της WPEngine και οι απειλές του Matt για “καμένη γη”

Στις 24 Σεπτεμβρίου 2024 η WPEngine στέλνει στην Automattic εξώδικη επιστολή διαμαρτυρίας/όχλησης όπου ζητά από την ίδια και τον Matt να σταματήσουν να διασύρουν το όνομά της. Αποκαλύπτουν ότι είχαν συνομιλίες μαζί του μέχρι και λίγες ώρες πριν την ομιλία του στο WordCamp US 2024, όπου τους ζητούσε σε έντονο ύφος να υποκύψουν στα οικονομικά του αιτήματα με αντάλλαγμα τη σιωπή του. Παρουσιάζουν φωτογραφίες από τα μηνύματα που τους έστειλε καθω΄ς τους πίεζε επανειλημμένα με ακραίες εκφράσεις όπως “θα εφαρμόσω τακτική καμένης γης”. 

Στις 25 Σεπτεμβρίου ο Matt μέσα από το WordPress.org και πάλι ανακοινώνει ότι η WPEngine αποκλείεται από το WordPress.org. Αυτό έχει πολλαπλές συνέπειες. Αρχικα΄ και πάλι όλοι οι χρήστες του WordPress, μαζί και οι πελάτες της WPEngine βλέπουν αυτό το νέο να εμφανίζεται στο διαχειριστικό του WordPress τους. 

Επιπλέον, οι διακομιστές της WPengine δεν έχουν πρόσβαση στις ανανεώσεις λογισμικού του WordPress γιατί αυτές περνούν μέσα από το WordPress.org όπου και φιλοξενούνται και διατίθενται μέχρι τώρα ανοιχτά και δωρεάν. Άρα οι πελάτες της δε μπορούν να ανανεώσουν τις εγκαταστάσεις τους για τα περισσότερα από τα πρόσθετα που διαθέτουν, δηλαδή αυτά που φιλοξενούνται δωρεάν στο WordPress.org. Δε μπορούν ούτε να λάβουν ανανεώσεις ασφαλείας.

Τρίτο, ταυτόχρονο χτύπημα με αυτή την κίνηση είναι ότι η WPEngine δε μπορεί να ανανεώσει τον κώδικα των δωρεάν προσθέτων που συντηρεί και φιλοξενούνται και αυτά μαζί με τα άλλα στο WordPress.org γιατί έχουν αποκλεστεί και οι σχετικοί λογαριασμοί της. Διαθέτει μάλιστα ένα από τα πιο δημοφιλή πρόσθετα στον πλανήτη, το Advanced Custom Fields, που δίνει μεγάλες δυνατότητες επεκτασιμότητας σε ένα WordPress με ειδικά πεδία και συνδυασμούς αυτών. Το πρόσθετο αυτό έχει πάνω από 2 εκατομμύρια ενεργές εγκαταστάσεις. 

Το πλήγμα είναι μεγάλο και σχολιάζεται ποικιλοτρόπως. Υπάρχουν αυτοί που βλέπουν τον αγώνα του Matt απέναντι σε ένα σκληρό κερδοσκοπικό οργανισμό, ο οποίος δε νοιάζεται καθόλου για το ανοιχτό λογισμικό, παρά μόνο για το κέρδος. Υπάρχουν και αυτοί που αναγνωρίζουν τις μεθόδους του ως ακραίες, ανώριμες και δυνητικά επικίνδυνες. Η ετικέτα #WordPress στο Twitter παίρνει φωτιά. 

Στις 26 Σεπτεμβρίου 2024 η Automattic ανακοινώνει ότι θα ξεκινήσει νομικές διαδικασίες ενάντια στη WPEngine για παραβίαση του εμπορικού σήματος WordPress στην ιστοσελίδα και στις προωθητικές ενέργειες της τελευταίες μέσα από φράσεις όπως “WordPress Engine” κλπ. Ζητά ως αποζημίωση το 8% των ετήσιων κερδών της! 

Στις 27 Σεπτεμβρίου 2024 ο Matt, πάντα μέσα από το WordPress.org (αυτό το κανάλι θεωρεί το επίκεντρο της δράσης του, η Automattic θα είναι απλώς αυτή που έχει το νομικό δικαίωμα να απαιτήσει αποζημίωση από την WPEngine για την παραβίαση του εμπορικού σήματος) κάνει νέα ανάρτηση εν είδει μικρής υποχώρησης και αποσύρει τον αποκλεισμό της WPEngine από εκεί για λίγες μέρες, μέχρι την 1η Οκτωβρίου και ώστε να έχει υποτίθεται χρόνο να αντιδράσει για να φροντίσει τους πελάτες της. 

Στα podcast, τα streams και τα κοινωνικά δίκτυα

Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν οι εμφανίσεις του Matt τις μέρες αυτές σε μεγάλα podcast της τεχνολογικής κοινότητας όπως το ThePrimeTime, το stream της Tia Wood,  αλλά και το σχεδόν συγκλονιστικό δίωρης διάρκειας Theo-t3.gg. 

Σε αυτό το τελευταίο πραγματικά συζητά με τον Theo Browne για τα πάντα αναλυτικά και διεισδυτικά εξηγώντας με επιμονή ακόμη και λεπτά ζητήματα περί εμπορικών σημάτων. για παράδειγμα, στην αμερικανική νομοθεσία, αν η χρήση ενός εμπορικού σήματος προκαλεί σύγχυση στο 16% μιας ενδεικτικής ομάδας εργασίας που θα στηθεί επί τούτω, τότε πράγματι υπάρχει ζήτημα αποζημιώσεων. Ή αναφέρονται παραδείγματα όπως “μπορείς να πεις ότι έχω ένα εστιατόριο που πουλάει Coca Cola αλλά δε μπορείς να πεις ότι έχω το Coca Cola εστιατόριο. 

Η θέση του παρουσιάζεται από τον ίδιο συνεχώς απλή και καθαρή:

Η Silver Lake είναι ένας καρχαρίας που μόνο παίρνει και δε δίνει τίποτα πίσω. Μπορεί να συνεχίσει να παίρνει ό,τι θέλει, όλο το WordPress είναι GPL, όμως εγώ δε θα τη βοηθώ σε αυτό όσο δεν επιστρέφει και κάτι αναλογικά με αυτό που παίρνει. Το έργο της ζωής μου είναι αυτή η πλατφόρμα και οι αξίες της ελευθερίας που πρεσβεύει και δε θα αφήσω κανέναν να το διακινδυνεύσει. 

Ισχυρίζεται ότι απλά χρησιμοποιεί τα νόμιμα διαθέσιμά του εργαλεία, τις τεχνικές δυνατότητες που του παρέχει το WordPress.org, τα νομικά εργαλεία που του παρέχει η νομοθεσία για τα εμπορικά σήματα τα οποία η Silver Lake μέσω της WPEngine καταπατά. 

Επίσης αποκαλύπτει ΄΄ότι η προσπάθειά του να πείσει τη WPEngine να συνεισφέρει επιτέλους κάτι άξιο λόγου πάει πολλά χρόνια πίσω και ότι οι άνθρωποι της εταιρείας μονίμως του έδιναν υποσχέσεις που τελικά γράφονταν στις καλένδες μέχρι που απλά δεν πήγαινε άλλο, θεώρησε ότι τον εμπαίζουν και τελείωσε η υπομονή του. Κάποτε ήταν επενδυτής στην εταιρεία αυτή (πριν τη Silver Lake) και πέρσι μάλιστα έκανε και ομιλία στο εταιρικό τους συνέδριο το DE{CODE}. Θεωρεί ότι έκανε αρκετές προσπάθειες προσέγγισης. 

Επιμένει ότι ακόμα και τώρα, που τα πράγματα έχουν πάρει τη νομική οδό, είναι διαθέσιμος να συζητήσει μαζί τους τρόπους προσέγγισης. Κι επιμένει ότι δεν επιθυμεί να κερδοσκοπήσει από αυτό. Ζητά χρήματα, είτε οικειοθελώς είτε μέσω του νομικού εργαλείου του trademark, που θα τα διοχετεύσει απευθείας στο ίδιο το WordPress και την ανάπτυξή του. Δέχεται, λέει αυτά τα χρήματα να μην τα πάρει η Automattic, αλλά η WPEngine να δεσμευτεί ότι θα τα επενδύσει η ίδια σε δικούς της ανθρώπους οι οποίοι όμως θα συνεισφέρουν αυτοί στο WordPress! 

Εντωμεταξύ η WPEngine δεν έχει ανακοινώσει τίποτε άλλο σχετικά. 

Ζητήματα που εγείρονται

Από τη διένεξη αυτή μπορεί κανείς να διερωτηθεί πολλά. Είναι ο συγκεκριμένος ισχυρισμός για την παραβίαση του εμπορικού σήματος στιβαρός; Για τους ανθρώπους τους χώρου της τεχνολογίας μοιάζει λίγο ασθενής. Αυτή η αγορά ξέρει περισσότερα, Ο μέσος χρήστης ίσως όχι. Η αμερικανική νομοθεσία με τη λογική του 16% θα αποφανθεί. 

Έχει δίκιο ο Matt, ο ηγέτης της κοινότητας αυτής, να απαιτεί με κάθε μέσο που έχει στα χέρια του τη συνεισφορά μιας εταιρείας; Αν κάτι είναι open source, δεν είναι αυτό αρκετό για να το πάρει κανείς, να το διαμορφώσει όπως θέλει και να το εκμεταλλευτεί όπως θέλει και, αν το διανείμει πάλι, να εφαρμο΄σει στο παράγωγο την ιική GPL άδεια. Από την άλλη πλευρά όμως, είναι βιώσιμο ένα έργο ανοικτού λογισμικού αν η συνέχειά του επαφίεται στην καλή διάθεση όσων το συντηρούν; 

Κι αν μια εταιρεία πράγματι επιθυμεί να συνεισφέρει, ποια είναι η ισχύς που έχει σε μια κοινότητα ανοιχτού λογισμικού που κυριαρχείται από μια άλλη εταιρεία με την οποία πιθανώς έχει και ανταγωνιστικά προϊόντα; Το παιχνίδι εκεί πλέον είναι δυναμικό και χρειάζεται μεγάλη διαχείριση προσδοκιών και ισορροπιών. 

Ο (φαύλος;) κύκλος της συνεισφοράς στο ανοιχτό λογισμικό: 

Αν θες να συνεισφέρεις, να συνεισφέρεις. Αν όχι, δεν πειράζει, όλα είναι GPL. Αν όμως κερδίζεις πολλά από την πλατφόρμα, τότε πρέπει υποχρεωτικά  να συνεισφέρεις. Όμως πρέπει να συνεισφέρεις προς την κατεύθυνση που κάποιος άλλος ελέγχει γιατί έχει την ισχύ στην ομάδα.. Από την άλλη, ίσως αυτό τον έλεγχο τον έχεις απωλέσει από τη στιγμή που δέχτηκες να μπεις στο παιχνίδι και έμαθες τους κανόνες. Μπορείς όμως να προσπαθείς μέσα στο οικοσύστημα αυτό να αποκτήσεις περισσότερη ισχύ. Τα όρια όλων: η τρέχουσα κείμενη νομοθεσία. 

Ποιο είναι το σωστό μοντέλο διακυβέρνησης μιας κοινότητας ανοικτού λογισμικού; Είναι ικανός εφ όρου ζωής και με λευκή επιταγή ένας αγαθοεργός δικτάτορας να παίρνει μόνιμα καλές αποφάσεις; Ο ρόλος των υπολοίπων που συνεισφέρουν και αφιερώνουν κι αυτοί τις ζωές τους είναι απλός ρόλος θεατή σε τέτοια μεγάλα ζητήματα; Κι αν ο ηγέτης πάψει να μπορεί να παίξει το ρόλο του; Υπάρχουν διαδικασίες ανα΄καμψης της διακυβέρνησης της κοινότητας με ομαλό ρόλο. Ας μην ξεχνάμε ότι από ανοιχτό λογισμικό εξαρτώνται συχνά πύλες πληρωμών, συστήματα ασφάλειας, ιστότοποι κυβερνήσεων και δημόσιων υπηρεσιών κλπ. 

Ποιο είναι το “κοινωνικό” συμβόλαιο όταν μπαίνει κανείς σε μια κοινότητα ανοικτού λογισμικού; Πού σταματάει η ενθάρρυνση για συνεισφορά και πού γίνεται υποχρεωτική; Υπάρχει τρόπος να μετρηθεί αυτό; Οπωσδήποτε πρέπει να υπάρχει διαφάνεια σχετικά με τις διαδικασίες, ώστε αυτές να μη φαντάζουν ως δούρειος ίππος όταν δοθεί η κατάλληλη αφορμή. Το ανοιχτό λογισμικό στηρίζει τεράστιες αγορές σήμερα και άρα έχει και την ευθύνη να μην τις διαταράσσει εξαιτίας της προχειρότητας, της βιασύνης ή ακόμα και του πάθους του ηγέτη. 

Η άποψη του γράφοντα είναι ότι ο Matt εν προκειμένω έχει δίκιο ως προς το αίτημα για συνεισφορά από τη WPengine. Οι μεγάλες εταιρείες πρέπει να πιέζονται και σπάνια υπάρχουν οι μοχλοί να γίνει αυτό. Αλλά ο τρόπος που κλιμακώθηκε το αίτημα αυτό ήταν άχαρος, δημιούργησε πολλές ανησυχίες και αναταράξεις που δεν έκαναν καλό στη φήμη της πλατφόρμας. Ίσως δεν ήταν και απόλυτα ηθικός τρόπος σε επιμέρους σημεία όπως η χρήση πόρων της κοινότητας μέσω του WordPress.org. Ναι μεν του ανήκει αλλά η αίσθηση ότι η υπόλοιπη κοινότητα είναι απλός θεατής σε αυτό πληγώνει επικίνδυνα. Θα μπορούσε η κλιμάκωση να είναι πολύ πιο ομαλή και πολύ πιο δημόσια πολύ νωρίτερα.

---

*Τάκης Μπουγιούρης
Web developer/Project manager @ Nevma
Twitter/X, FB,Linkedin, Website
μέλος της ελληνικής κοινότητας του WordPress