Κάθε νέο χρόνο το ίδιο ερώτημα. Θα είναι φέτος η χρονιά του Linux desktop; Όμως μένει αναπάντητο. Αυτό ίσως γιατί η ερώτηση πρέπει να επαναδιατυπωθεί. Τι ορίζουμε ως Linux desktop ή ακόμη καλύτερα πως θα πρέπει να είναι το Linux desktop; Να διαθέτει ετήσιες εκδόσεις ή να είναι rolling release;
Στο παρόν ερώτημα υπάρχει μια αντικειμενική δυσκολία. Δεν υπάρχει fixed απάντηση.
Μπορεί να γραφούν δέκα διαφορετικές απόψεις και οι δέκα να είναι σωστές.
Όμως αυτή είναι και η ομορφιά του Linux και του Open Source γενικότερα. Διότι ο ανοιχτός κώδικας δίνει το δικαίωμα στην έκφραση και διαμόρφωση του τελικού προϊόντος ανεξάρτητα από που προήλθε.
Ωστόσο παρατηρώντας τα τελευταία γεγονότα γύρω από την άνοδο των rolling διανομών, ένα νέο μοτίβο διαμορφώνεται από τις προτιμήσεις των χρηστών του Linux desktop το οποίο επιβεβαιώνεται και από το survey που είχε κάνει τo Phoronix για τη δημοτικότητα των Linux διανομών σε laptops, το οποίο είχε φέρει το Arch Linux στη δεύτερη θέση (μετά το Ubuntu) με 27.1% σε δείγμα σχεδόν 30.000 χρηστών.
Manjaro ο αθόρυβος ορειβάτης
Κάπως έτσι θα περιέγραφα το Manjaro και το πόσο γρήγορα αναδείχθηκε σε μια από τις πιο δημοφιλείς Arch based διανομές. Σύμφωνα με το distrowatch που βέβαια δεν μπορεί να αποτελεί μέτρο σύγκρισης για τη δημοτικότητα μιας διανομής, ωστόσο δείχνει μια τάση (σε συνδυασμό με τα προηγούμενα στατιστικά όπως αυτό του Phoronix).
Rolling rolling rolling…
Ως επί το πλείστον οι rolling διανομές επισκιάζονται από τις γνωστές «δύσκολες» διανομές, που είναι το Gentoo και το Arch Linux. Αυτές επικαλούμενες την ανάγκη για πιο παραμετροποιημένες εγκαταστάσεις σε συνδυασμό με την KISS λογική, προσέλκυσαν λίγους και φανατικούς ενώ απώθησαν τους casual χρήστες.
Έτσι δημιουργήθηκε η στρεβλή εντύπωση ότι οι rolling διανομές είναι για τους προχωρημένους χρήστες και θα μεταβεί κάποιος σε αυτές όταν και αν θέλει να εμβαθύνει στο Linux γενικότερα.
Αυτό όμως έμελλε να αλλάξει
Όπως και στην περίπτωση του Debian που μέσω του ubuntu μπήκε στα PC μας, έτσι και οι rolling διανομές τύπου arch/gentoo (κυρίως Arch) βρήκαν το δρόμο τους μέσω των παιδιών τους (Antergos vs Manjaro) και έγιναν τα καθημερινά μας desktop.
Μια έκπληξη, στις rolling release διανομές είναι το Solus που χωρίς να βασίζεται σε καμιά διανομή κατάφερε με το Budgie γραφικό του περιβάλλον, να προσελκύσει το ενδιαφέρον των χρηστών σε σύντομο χρονικό διάστημα και να ξεπεράσει (σύμφωνα με το distrowatch) ακόμα και τις μεγάλες διανομές (όπως το openSUSE, Fedora κλπ).
Επίσης το openSUSE παρουσίασε τη δική της πρόταση με το tumbleweed αλλά παρότι είναι αρκετά φιλική για τους αρχάριους χρήστες δεν κατάφερε να κερδίσει την πλειοψηφία αυτών όπως έγινε στην περίπτωση του Manjaro, Antergos, Arch Linux κλπ.
Μια διαφορετική προσέγγιση διαθέτουν το Debian και το Ubuntu στο θέμα του rolling release. Οι χρήστες του Debian, ενεργοποιώντας τα testing ή/και τα unstable αποθετήρια μετατρέπουν την διανομή τους σε rolling release. Αντίθετα, αν και το Ubuntu, παρόλα αυτά η «επίσημη» μέθοδος μερικώς-rolling release είναι με τις LTS εκδόσεις του Ubuntu όπου το χαμηλότερο τμήμα του λειτουργικού (πυρήνας/drivers) αναβαθμίζονται σε νέες εκδόσεις ενώ το ανώτερο τμήμα (γραφικό περιβάλλον – εφαρμογές) παραμένουν με ενημερώσεις ασφάλειας για τα επόμενα 5 χρόνια.
Τέλος, ακόμα και το KDE Neon, ακολουθεί ένα μερικώς-rolling release μοντέλο όπου τα κατώτερα τμήματα του λειτουργικού βασίζονται στο LTS του Ubuntu ενώ το ανώτερο τμήμα (KDE γραφικό περιβάλλον) αναβαθμίζεται με κάθε νέα έκδοση του KDE.
Γιατί οι χρήστες αρχίζουν και προτιμάνε τις rolling release διανομές;
Είχα αποπειραθεί στο παρελθόν να συγκρίνω το Debian (stable) με το Arch όχι τόσο για να αναδείξω κάποιο, αλλά να τονίσω τις δομικές τους διαφορές που όμως στο κομμάτι του desktop, το δεύτερο έχει ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα :
Πάντοτε φρέσκο software χωρίς την ανάγκη για νέες εγκαταστάσεις/αναβαθμίσεις με κάθε νέα έκδοση της διανομής.
Ένας χρήστης που δε σκαλίζει το σύστημα του και θέλει απλά να έχει ένα desktop πάντοτε ενημερωμένο (με τις τελευταίες εκδόσεις των εφαρμογών του), βρήκε στις rolling διανομές αυτά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που εγγυούνται τη σταθερότητα σε συνδυασμό με την ευκολία.
Ακόμα και η ίδια η Microsoft πλέον με την κυκλοφορία του Windows 10, έχει διαμορφώσει το λειτουργικό σε rolling release και το αναβαθμίζει συνολικά με νέα χαρακτηριστικά αντί να τις βγάζει ως νέες εκδόσεις Windows.
Το ubuntu θα πρέπει να φοβάται;
Όπως ανέφερα εξαρχής, με την τάση που έχει διαμορφωθεί τελευταία σύμφωνα με το dristrowatch και το survey του Phoronix, θα έλεγε κανείς ότι το Ubuntu ή θα πρέπει να αλλάξει μοντέλο διανομής λογισμικού η θα μείνει πίσω.
Αν και ο χαρακτηρισμός «θα πρέπει να φοβάται» δεν είναι και ο πιο δόκιμος, το ubuntu εκτιμώ ότι θα ωφεληθεί από την υιοθέτηση ενός πλήρως rolling μοντέλου στο desktop του απλού χρήστη γιατί τα εταιρικά περιβάλλοντα και οι εταιρικές διανομές είναι μια εντελώς διαφορετική αγορά.
Φυσικά μένει να δούμε με την έλευση του Ubuntu 18.04 τον Απρίλιο το οποίο προβλέπεται να διαθέτει μια επιλογή για minimal εγκατάσταση και ανοίγει με αυτόν τον τρόπο τον δρόμο για την χρήση των snap πακέτων σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι γινόταν μέχρι τώρα. Έτσι αντί να αναβαθμίζεται με rolling release όλο το λειτουργικό, θα αναβαθμίζονται τουλάχιστον οι εφαρμογές του χρήστη.
Επίλογος
Με τα παραπάνω, προσπάθησα να σκιαγραφήσω το διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον στο Desktop Linux. Άλλωστε η εξέλιξη έρχεται μέσα από την αλλαγή και το Linux έχει αποδείξει ότι και μπορεί και θέλει.
Το μέλλον έρχεται και μένει να δούμε αν θα το υποδεχόμαστε ρολάροντας ή σε εκδόσεις.
Πηγή άρθρου: https://planet.ellak.gr/, https://cerebrux.net/