Νέα από τον πλανήτη…planet.ellak.gr: Οι 8 Καλύτερες Rescue Linux Διανομές για USB: Ο Απόλυτος Οδηγός Επιβίωσης του Sysadmin

by: Linux Insider

Ένα σύστημα που δεν ξεκινά, ένας δίσκος που “κλαίει”, ή ένα GRUB που εξαφανίστηκε: το Linux έχει τη λύση, και αυτή χωράει σε ένα USB stick. Ανακάλυψε τις πιο δυνατές, ελαφριές και εξειδικευμένες rescue διανομές του 2025, που μπορούν να σώσουν το desktop ή το laptop σου όταν όλα πάνε στραβά. Από την SystemRescue έως την TinyCore, αυτός ο οδηγός είναι το εργαλείο που πρέπει να έχει κάθε προχωρημένος χρήστης ή sysadmin στο συρτάρι του.

💡 Γιατί να έχεις USB με Rescue Linux;

Η ζωή του sysadmin – και του power user – είναι γεμάτη απρόοπτα: δίσκοι που καταρρέουν, bootloaders που χαλάνε, συστήματα που δεν μπουτάρουν. Σε τέτοιες στιγμές, ένα απλό αλλά ισχυρό εργαλείο μπορεί να κάνει τη διαφορά: ένα USB stick με μια ειδικά φτιαγμένη rescue διανομή Linux.

Όχι, δεν μιλάμε για τις κλασικές διανομές τύπου Ubuntu ή Fedora. Αυτές είναι πλήρεις και συχνά «βαριές». Μιλάμε για lightweight distros με εστίαση στην επιδιόρθωση συστημάτων, στη διάγνωση hardware, στην ανάκτηση αρχείων και στην επιδιόρθωση του boot. Και το σημαντικότερο; Φορτώνονται σε Live περιβάλλον χωρίς εγκατάσταση, με εργαλεία όπως smartctl, ddrescue, fsck, testdisk, rsync, ακόμα και με δυνατότητα chroot.

Ας ρίξουμε μια ματιά στις καλύτερες επιλογές rescue distros για να έχεις στο USB σου.

🧰 1. SystemRescue

Η SystemRescue (πρώην SystemRescueCd) είναι η επιτομή του rescue USB. Βασισμένη στο Arch Linux, είναι μικρή (~800MB) αλλά πανίσχυρη, φορτωμένη με όλα τα απαραίτητα εργαλεία για διαγνωστικά, partitioning, ανάκτηση αρχείων και επιδιόρθωση συστημάτων.

Τι προσφέρει:

Εργαλεία συστήματος αρχείων: fsck, xfs_repair, btrfs, ntfs-3g, reiserfsprogs
Εργαλεία δίσκων: gparted, smartctl, ddrescue, testdisk, partclone
Δικτυακά εργαλεία: ssh, rsync, nmap, wget
Υποστήριξη για UEFI και Secure Boot
chroot περιβάλλον για επιδιόρθωση Linux συστημάτων
GUI περιβάλλον με XFCE για ευκολία χρήσης

Αν θες μία διανομή να τα κάνει όλα, τότε αυτή είναι η πρώτη σου επιλογή.

Downloads:

https://www.system-rescue.org/Download

🛠️ 2. Rescatux

Η Rescatux είναι μια Debian-based rescue διανομή που ξεχωρίζει για τα γραφικά εργαλεία επιδιόρθωσης και την απλότητά της. Το βασικό της εργαλείο, το Rescapp, προσφέρει GUI επιλογές για επαναφορά GRUB, επαναφορά password, επισκευή MBR, επιδιόρθωση αρχείων fstab και άλλα.

Κύρια χαρακτηριστικά:

Βασίζεται σε Debian Stable – εγγυημένη σταθερότητα
GUI εργαλεία για αρχάριους και προχωρημένους
gparted, testdisk, photorec, ntfsfix, fsck
Εργαλεία διαχείρισης GRUB, χρήστη και root password
Υποστήριξη BIOS/UEFI, ακόμα και για Windows recovery
Live περιβάλλον με LXDE desktop

Δεν είναι η πιο ελαφριά, αλλά είναι απίστευτα χρήσιμη αν θες να επιδιορθώσεις boot ή user προβλήματα με λίγα clicks.

Downloads:

Rescatux

🧪 3. Grml

Η Grml είναι διανομή φτιαγμένη από Debian, με ξεκάθαρο προσανατολισμό στο CLI-based troubleshooting. Δεν έχει πλήρες desktop – είναι για pros που αγαπούν το terminal. Αν είσαι από αυτούς, θα λατρέψεις τα scripts και το customization.

Highlights:

Βασισμένη στο Debian Testing
Εκατοντάδες CLI εργαλεία: lvm2, cryptsetup, fsarchiver, mc, screen, iftop
Δυνατότητα persistence, πλήρες chroot, zsh περιβάλλον
Υποστήριξη για RAID, LUKS, LVM, SSH tunneling
Συμβατότητα με UEFI & secure boot

Η Grml δεν είναι για όλους. Αν θες GUI και δείκτες ποντικιού, θα σε ξενερώσει. Αν όμως είσαι sysadmin ή fan της κονσόλας, είναι η απόλυτη επιλογή. Αν ενδιαφέρεσαι, έχουμε και ένα σούπερ οδηγό για Εγκατάσταση, Ανάκτηση Δεδομένων & Διάσωση Συστήματος με GRML Linux.

Downloads:

https://grml.org/download

🐧 4. Finnix

Η Finnix είναι μία από τις παλαιότερες rescue διανομές στον κόσμο του Linux – πρωτοεμφανίστηκε το 1999! Εστιάζει αποκλειστικά σε γραμμή εντολών, προσφέροντας ένα μικρό, ελαφρύ περιβάλλον για διαχειριστές συστημάτων και power users.

Τι προσφέρει:

Βασισμένη στο Debian
Απλό CLI περιβάλλον – δεν έχει GUI
Υποστήριξη συστημάτων αρχείων: ext4, xfs, btrfs, ntfs, FAT
Εργαλεία όπως smartctl, ddrescue, testdisk, lvm, cryptsetup
SSH server/client out of the box
Υποστήριξη UEFI και legacy BIOS
ISO μικρό σε μέγεθος (~500MB)

Αν χρειάζεσαι κάτι εξαιρετικά ελαφρύ, καθαρό και προσανατολισμένο στο terminal – και αν δεν σε νοιάζει το GUI – τότε η Finnix είναι ένα διαμάντι.

Downloads:

https://www.finnix.org/Download

💾 5. Parted Magic

Η Parted Magic είναι μια από τις πιο επαγγελματικές rescue διανομές, με εστίαση σε partitioning, κλωνοποίηση δίσκων και ανάκτηση δεδομένων. Η μόνη ιδιαιτερότητα; Δεν είναι δωρεάν – κοστίζει περίπου $13. Αλλά τα εργαλεία που περιλαμβάνει είναι υπεραρκετά για να δικαιολογήσουν το κόστος.

Κύρια χαρακτηριστικά:

GParted και Clonezilla προεγκατεστημένα
Εργαλεία δίσκου: ddrescue, photorec, testdisk, partimage
Περιλαμβάνει smartctl, nvme-cli, hdparm, erase, wipe
Υποστήριξη SSD secure erase
Live περιβάλλον με LXDE desktop
Εξαιρετική υποστήριξη hardware
Δεν υποστηρίζει persistence αλλά τρέχει απροβλημάτιστα

Αν ασχολείσαι με κλωνοποιήσεις, data recovery ή διαχείριση δίσκων, και δεν σε πειράζει να πληρώσεις λίγα ευρώ, τότε το Parted Magic είναι εργαλείο επιπέδου Swiss Army Knife.

Downloads:

Parted Magic Store

📦 6. Slax

Το Slax είναι μια minimal διανομή βασισμένη στο Debian (παλιότερα στο Slackware), σχεδιασμένη να τρέχει σε παλιό hardware ή από USB. Είναι εξαιρετικά ελαφριά (~300MB), αλλά προσφέρει έναν πλήρη LXQt desktop και modular αρχιτεκτονική.

Δυνατότητες:

Μπορείς να προσθέσεις modules (π.χ. GParted, smartctl) εύκολα
Υποστήριξη persistence με overlay fs
Πολύ γρήγορη εκκίνηση από USB
Συμβατότητα με UEFI
Περιλαμβάνει mc, bash, xterm, file tools, και βασικά disk/network εργαλεία

Δεν έχει από προεπιλογή όλα τα rescue εργαλεία, αλλά η modular προσέγγισή του το καθιστά ιδανική βάση για custom rescue build.

Downloads:

https://www.slax.org/#downloads

🧬 7. TinyCore Linux

Το TinyCore Linux είναι πιθανώς η μικρότερη διανομή στον κόσμο – ξεκινάει από μόλις 11MB (Core) και φτάνει τα 30-70MB (TinyCore ή CorePlus). Δεν είναι φτιαγμένο ειδικά για system rescue, αλλά μπορεί να επεκταθεί εύκολα με τα κατάλληλα εργαλεία.

Τι κάνει ξεχωριστό το TinyCore:

Εξαιρετικά ελαφρύ – τρέχει σε παλιά συστήματα ή χαμηλή RAM
Modular: προσθέτεις μόνο τα πακέτα που θες (π.χ. GParted, smartctl, ntfs-3g)
Υποστήριξη persistence με cloud ή custom overlays
Δυνατότητα GUI (FLWM ή άλλα lightweight)
Γρήγορη εκκίνηση, ιδανικό για flash USB sticks

Απαιτεί εξοικείωση για να το «στήσεις» όπως θες, αλλά αν ψάχνεις total control και μέγεθος σπιρτόκουτου, το TinyCore είναι ένα τεχνικό διαμάντι.

Downloads:

http://tinycorelinux.net/downloads.html

🧙 8. Knoppix

Η θρυλική Knoppix ήταν η πρώτη διανομή που έκανε δημοφιλές το “Live Linux”. Βασισμένη σε Debian, προσφέρει ένα πλήρες desktop περιβάλλον (LXDE) με εκατοντάδες προεγκατεστημένα εργαλεία για διάγνωση, επιδιόρθωση και ανάκτηση.

Τι την κάνει ξεχωριστή:

Περιλαμβάνει GParted, ddrescue, testdisk, photorec, clamav, smartctl, rsync
Desktop περιβάλλον με LXDE και Compiz (!) – δουλεύει και σε παλιούς και σε νέους υπολογιστές
Πολύ καλή αναγνώριση hardware (παραμένει δυνατό χαρτί)
Υποστήριξη persistence και εξωτερικών modules
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμα και ως προσωρινό λειτουργικό σε χαλασμένα συστήματα

Δεν είναι όσο “καθαρή” rescue διανομή όπως η SystemRescue, αλλά είναι εξαιρετική Swiss Army Knife επιλογή, ειδικά αν θες και πλήρες desktop περιβάλλον.

Downloads:

http://www.knopper.net/knoppix-mirrors/index-en.html

📊 Συγκριτικός Πίνακας

Διανομή	Μέγεθος	Βάση	Εργαλεία Αρχείων	Εργαλεία Δίσκου	Δικτύωση	Επιδιόρθωση Εκκίνησης	UEFI	Persistence	Σχόλια
SystemRescue	~800MB	Arch	ext4, xfs, btrfs, NTFS, reiserfs	GParted, smartctl, ddrescue, testdisk	SSH, Rsync, Nmap	Ναι	Ναι	Προαιρετικά	Ιδανική all-in-one λύση
Rescatux	~700MB	Debian	ext4, btrfs, NTFS, FAT32	GParted, TestDisk, ddrescue	SSH, Nmap	Ναι	Ναι	Όχι	Ιδανική για boot repair
Grml	~700MB	Debian	ext4, xfs, btrfs, NTFS	GParted, Clonezilla, ddrescue, testdisk	SSH, Rsync	Όχι	Ναι	Όχι	Τερματικό-centric rescue
Finnix	~500MB	Debian	ext4, xfs, NTFS, btrfs	Smartctl, ddrescue, TestDisk	SSH, Rsync	Όχι	Ναι	Όχι	Πολύ ελαφριά και γρήγορη
Parted Magic	~1GB	Custom	ext4, NTFS, btrfs, reiserfs	GParted, Clonezilla, ddrescue, TestDisk	SSH, Nmap	Όχι	Ναι	Όχι	Πλήρης εργαλειοθήκη, αλλά επί πληρωμή
Slax	~300MB	Debian	ext4, NTFS, FAT32	Smartctl, GParted (με προσθήκη)	SSH, Rsync	Όχι	Ναι	Ναι	Πολύ ελαφρύ και modular
TinyCore Linux	~30MB	Custom	ext4, NTFS (με πρόσθετα)	Λίγα, αλλά επεκτάσιμα	Βασικά	Όχι	Ναι	Ναι	Εξαιρετικά μικρό & προσαρμόσιμο
Knoppix	~4GB	Debian	ext4, xfs, btrfs, reiserfs	GParted, ddrescue, TestDisk	SSH, Rsync	Ναι	Ναι	Ναι	Πλήρες desktop + rescue

Πολύ σωστή ιδέα, Δημήτρη! Ένα γενικό κλείσιμο με πρακτικές οδηγίες για να «στήσεις» σωστά το rescue USB είναι απαραίτητο. Ορίστε η προτεινόμενη παράγραφος για το τέλος του άρθρου:

🔧 Πώς να δημιουργήσεις το δικό σου Rescue USB Stick

Αφού επιλέξεις τη διανομή που σου ταιριάζει και κατεβάσεις το αντίστοιχο ISO αρχείο, ήρθε η ώρα να το «γράψεις» σε USB stick. Η διαδικασία είναι απλή και μπορεί να γίνει σε Linux, macOS ή Windows με μερικά μόνο βήματα.

🛠️ Προτεινόμενα εργαλεία για όλες τις πλατφόρμες:

balenaEtcher – Ίσως το πιο φιλικό GUI εργαλείο για όλους.

Ventoy – Υποστηρίζει πολλαπλά ISOs στο ίδιο USB (multi-boot).
Rufus (Windows) – Ιδανικό για BIOS/UEFI rescue sticks.
GNOME Disks (Linux) – Κάνε δεξί κλικ στο ISO και επίλεξε “Restore Disk Image…”
dd (Linux/macOS, για advanced users) – sudo dd if=filename.iso of=/dev/sdX bs=4M status=progress

🔁 Βήματα:

Βάλε USB stick τουλάχιστον 2GB ή 4GB (ανάλογα με τη διανομή).
Άνοιξε το εργαλείο της επιλογής σου.
Επίλεξε το ISO αρχείο και το USB drive.
Ξεκίνα τη διαδικασία εγγραφής.
Μόλις ολοκληρωθεί, επανεκκίνησε το σύστημά σου και μπες στο BIOS/UEFI για να εκκινήσεις από το USB.

Μόλις φορτωθεί η rescue διανομή, είσαι έτοιμος για διαγνώσεις, επισκευές ή ανάκτηση δεδομένων.

🎯 Συμπεράσματα

Είτε είσαι sysadmin, είτε απλός χρήστης που θέλει να σώσει το laptop του την κρίσιμη στιγμή, η ύπαρξη μιας rescue USB διανομής Linux είναι απολύτως απαραίτητη. Αν ψάχνεις κάτι ισχυρό και άμεσο, η SystemRescue είναι η καλύτερη επιλογή. Αν έχεις εξειδικευμένες ανάγκες, κάθε διανομή εδώ έχει το δικό της πλεονέκτημα. Όπως πάντα στο Linux, η δύναμη είναι στην επιλογή!

Πηγή άρθρου: https://planet.ellak.gr/ , https://www.linuxinsider.gr/