Κατά πάσα πιθανότητα, δε γνωρίζετε ποιος είναι ο Hector Martin. Εκείνος, όμως, είναι ένθερμος υποστηρικτής του open hardware και ξέρει πολύ καλά πώς να βάζει το Linux σε συσκευές που δε σχεδιάστηκαν για αυτό, όπως έκανε πολύ επιτυχημένα με το PlayStation 4.
Στα τέλη του προηγούμενου έτους, λοιπόν, ο Martin ή «marcan» όπως είναι το προσωνύμιό του, ανακοίνωσε μέσω του Twitter την πρόθεσή του να κάνει port1 το Linux στα νέα, ARM-based, M1 chips της Apple, γνωστά με την εμπορική ονομασία «Apple Silicon».
Η Apple μόλις κυκλοφόρησε μια νέα σειρά Apple Silicon Macs που βασίζονται σε ARM, τα οποία υπερνικούν κάθε άλλη μηχανή ARM στην ίδια κατηγορία. Δεν θα ήταν ωραίο αν μπορούσαν να τρέξουν και το Linux;
Αποφασισμένος να ασχοληθεί πολύ σοβαρά με το εγχείρημα, ζήτησε οικονομική στήριξη από τον κόσμο ώστε να το μετατρέψει σε σταθερή δουλειά. Και φαίνεται ότι τη βρήκε, αφού αυτήν τη στιγμή το αρχικό πλάνο των $4.000 ανά μήνα έχει ήδη επιτευχθεί, με τη συμβολή 1213 «patrons» και 163 χορηγών μέσω του GitHub. Και μιλάμε για απλούς ανθρώπους, έτσι;
Το παραπάνω ποσό μπορεί να φαίνεται μεγάλο στην πρώτη ανάγνωση, όπως αναφέρεται, όμως, θα κατευθυνθεί κατά κύριο λόγο στην αγορά (πανάκριβων) μηχανημάτων με Apple Silicon που θα γίνουν «φύλλο και φτερό», καθώς επίσης και σε επιπλέον υλικό που θα χρειαστεί. Και ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για πρωτότυπη έρευνα σε απόλυτα αχαρτογράφητες περιοχές hardware· έχει τεράστιο κόστος.
Πέραν του οικονομικού σκέλους, έχει σχηματιστεί μια βασική ομάδα προγραμματιστών που ασχολούνται ήδη με διάφορες πτυχές του εγχειρήματος, όπως είναι η αντίστροφη μηχανική της GPU των M1 chips.
Το Asahi Linux θα ταξιδέψει στο άγνωστο
Και κάπως έτσι γεννήθηκε ένα νέο έργο ΕΛ/ΛΑΚ, το Asahi Linux. Να πούμε εδώ ότι, σε αντίθεση με την αντίστοιχη προσπάθεια της εταιρείας Corellium που διαφημίστηκε σε διάφορες ιστοσελίδες και δεν έχει λύσει το πρόβλημα της GPU, το Asahi δεν έχει ως τελικό στόχο να αξιοποιήσει τη δυνατότητα εικονικοποίησης τμημάτων του Linux στο Apple Silicon αλλά να το μετατρέψει σε «πολίτη πρώτης κατηγορίας» που θα τρέχει κανονικά σε αυτό.
Όπως μαθαίνουμε, η τελική διανομή θα βασίζεται στο Arch Linux ARM και όλος ο σχετικός κώδικας που θα δημιουργηθεί θα συγγραφεί με κατάλληλο τρόπο ώστε να ενσωματωθεί στον πηγαίο κώδικα των αντίστοιχων έργων -και στον πυρήνα Linux, βεβαίως- για να επωφεληθούν τόσο οι δυνητικοί χρήστες όσο και τυχόν μελλοντικά έργα.
Μόλις προχθές, λοιπόν, είχαμε την πρώτη αναφορά προόδου του έργου, στην οποία ο Martin κάνει δύο σημαντικά πράγματα: δεν καλλιεργεί ουτοπικές προσδοκίες (σ.σ. σε παλιότερες αναρτήσεις του ο προγραμματιστής έχει επικρίνει έντονα γνωστή εταιρεία που υποσχέθηκε «ελευθερία χρήσης» αλλά παρέδωσε ένα προϊόν κατά πολύ κατώτερο των προσδοκιών) και περιγράφει με ιδιαίτερα περιεκτικές λεπτομέρειες τα εμπόδια που υπάρχουν. Τα τελευταία είναι πολλά, κυρίως γιατί η Apple κρατάει επτασφράγιστα τα σχέδια των νέων M1 chips, όχι όμως και αδιάβατα.
Ο στόχος είναι να φέρουμε την υποστήριξη για το Linux στους Apple Silicon macs στο σημείο που δε θα είναι απλώς μια επίδειξη τεχνολογίας, αλλά πραγματικά ένα λειτουργικό σύστημα που θα θέλατε να χρησιμοποιείτε σε μια καθημερινή συσκευή.
Όσοι ενδιαφέρονται για τις τεχνικές λεπτομέρειες, μπορούν να διαβάσουν την εκτενή αναφορά στον σύνδεσμο που βρίσκεται στο τέλος του άρθρου. Εγώ θα σημειώσω παρακάτω μερικά σημαντικά σημεία που προκύπτουν από αυτήν αλλά και από άλλα συνοδευτικά κείμενα.
Καταρχάς, η πεποίθηση που αναπαράχθηκε έντονα, πως δηλαδή το Apple Silicon θα εμποδίζει οποιοδήποτε άλλο λειτουργικό σύστημα να εγκατασταθεί και να τρέξει σε αυτό, είναι απολύτως λανθασμένη. Δεν το λέω εγώ, ο Martin το λέει. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι πρόκειται για έναν απόλυτα ιδιοταγή σχεδιασμό της αρχιτεκτονικής ARM που δε μοιάζει με κανέναν άλλο και, προφανώς, η Apple δε σκοπεύει να παρέχει υποστήριξη σε ανταγωνιστές. Όμως, δεν υπάρχει κανενός είδους κλείδωμα (είτε hardware είτε software-based) στα M1.
Όλη η προσπάθεια θα είναι ανοιχτή και προσβάσιμη από όλους, καθώς -πέρα από τον ίδιο τον κώδικα- θα καταγραφεί και θα διατεθεί η σχετική τεκμηρίωση ως εφόδιο για παρεμφερή έργα στο μέλλον, ενώ κατά καιρούς θα δημοσιεύονται παρουσιάσεις και άλλο υλικό για την πορεία του έργου.
Επίσης, παρά την αντίστροφη μηχανική και όλα τα υπόλοιπα που θα χρειαστούν να γίνουν, δεν τίθεται κανένα θέμα νομιμότητας για το έργο, εφόσον δε θα χρησιμοποιηθεί κώδικας της Apple. Aκόμα και το λογότυπο είναι σχεδιασμένο ώστε να μην προκληθεί η παραμικρή υποψία παραβίασης κάποιου εμπορικού σήματος (αγγλ. «trademark»).
Τέλος, για να εξασφαλιστεί η ανοιχτότητα αλλά και η πραγματική ελευθερία χρήσης του τελικού αποτελέσματος, δηλαδή του Asahi Linux, αυτό θα διατίθεται με διπλή άδεια GPL και κάποια λιγότερο περιοριστική, όπως η MIT. Για τον ίδιο λόγο, κάθε συνεισφέρων ξεχωριστά θα διατηρεί τα πνευματικά δικαιώματα (αγγλ. «copyright») στα τμήματα του κώδικα που συνέγραψε, ακριβώς όπως συμβαίνει και με τον πυρήνα Linux.
Ένας νέος δρόμος ανοίγει για το Linux
Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα μεγαλόπνοο έργο με τεράστιο επίπεδο δυσκολίας, για το οποίο θα δούμε αποτελέσματα σε μερικά χρόνια από σήμερα. Όμως, όπως θεωρώ ότι θα συμφωνήσουν και οι παλιότεροι, θυμίζει άλλες -ίσως πιο ρομαντικές- εποχές, τότε που η αντίστροφη μηχανική και το ξεψάχνισμα «εξωτικών» εξαρτημάτων ήταν στα φόρτε τους. Έτσι ακριβώς δυνάμωσε η συμβατότητα του Linux με το υλικό, με αποτέλεσμα σήμερα να τρέχει άψογα σε υπολογιστές και αρχιτεκτονικές που κάποτε φάνταζαν άπιαστο όνειρο.
Δε γνωρίζω πώς θα εξελιχθεί το έργο και αν θα καταφέρουν ο Hector Martin και η παρέα του να πετύχουν αυτά που θέλουν. Όμως, σίγουρα δεν πρόκειται για στήριξη στην Apple, όπως διάβασα κάπου. Μπορεί το Apple Silicon να μην αφορά τον μέσο χρήστη -τουλάχιστον σήμερα- αλλά δεν παύει να είναι ένας ακόμα δρόμος που δεν έχουμε διαβεί και μια νέα επιλογή. Το εγχείρημα του Asahi και τα όσα θα δημιουργηθούν μέσα από αυτό, μόνο καλό μπορούν να κάνουν. Στο Linux και την ARM εκδοχή του αλλά και εν γένει στο ΕΛ/ΛΑΚ.
Δείτε το Asahi Linux Progress Report
by: OSArena
Πηγή άρθρου: https://planet.ellak.gr/ , https://osarena.net/to-asahi-tha-ferei-to-linux-apple-silicon