|
|
|
Η Τράπεζα της Ελλάδος σε συνεργασία με τον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ), διοργανώνει τον 2ο Εθνικό Διαγωνισμό Εφαρμογών Ανοικτών Δεδομένων Datathon 2025. Στόχος είναι η δημιουργία πρωτότυπων εφαρμογών και ιδεών με τη χρήση νέων τεχνολογιών και την αξιοποίηση ανοικτών δεδομένων, που παρέχονται μέσω της πύλης ανοικτών δεδομένων της Τράπεζας, σε συνδυασμό με άλλες πηγές ανοικτών δεδομένων.
|
|
|
|
|
ον Μάρτιο του 2025, η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα του ανοιχτού λογισμικού, εγκαινιάζοντας τον Κατάλογο Ανοιχτού Λογισμικού της ΕΕ (EU OSS Catalogue) μέσω της Πύλης Interoperable Europe. Μέσα σε λίγους μόλις μήνες, ο κατάλογος εξελίσσεται σε βασικό σημείο αναφοράς για οργανισμούς του δημόσιου τομέα σε όλη την Ευρώπη, συγκεντρώνοντας, οργανώνοντας και καθιστώντας προσβάσιμες εκατοντάδες λύσεις ανοιχτού κώδικα.
|
|
|
|
|
Η προστασία των επικοινωνιών στον δημόσιο τομέα δεν είναι ζήτημα τεχνολογίας αλλά στρατηγικής επιλογής με εθνική σημασία. Σε μια εποχή που τα δεδομένα αποτελούν το πιο πολύτιμο «νόμισμα», η εξάρτηση από κλειστά οικοσυστήματα ξένων εταιρειών εκθέτει τη χώρα σε κινδύνους υποκλοπών και απώλειας κυριαρχίας. Ανοιχτές λύσεις όπως το Sailfish OS και το GrapheneOS, σε συνδυασμό με το Matrix και το Element, δείχνουν τον δρόμο προς ασφαλείς επικοινωνίες για το ελληνικό Δημόσιο.
|
|
|
|
|
Το ζήτημα των δημόσιων πολιτικών στον τομέα της τεχνολογίας μάλλον υπολείπεται σε επίπεδο τεκμηρίωσης και επεξεργασμένων προτάσεων στην ατζέντα των κομμάτων στη χώρα μας. Αντιμετωπίζεται περισσότερο ως ευκαιρία για την προσέλκυση επενδύσεων από τους μεγάλους τεχνολογικούς κολοσσούς με όποιους όρους. Η περίπτωση των ιδιαίτερα ενεργοβόρων data centers που απλώνονται άναρχα στη χώρα χωρίς ανταποδοτικότητα για την ελληνική οικονομία, είναι ενδεικτική. Ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του στο συνέδριο του Economist αναφέρθηκε συνοπτικά στην ανάγκη τεχνολογικής αναβάθμισης και ψηφιακής αυτονομίας για την Ελλάδα.
|
|
|
|
|
Η Γαλλία έκανε πρόσφατα ένα σημαντικό βήμα ενίσχυσης της ψηφιακής της ανεξαρτησίας, επιβάλλοντας τη χρήση της εφαρμογής μηνυμάτων ανοιχτού κώδικα Tchap σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Σύμφωνα με εγκύκλιο που δημοσιεύθηκε στις 4 Αυγούστου 2025, ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού όρισε ότι όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει να χρησιμοποιούν αποκλειστικά το Tchap για τις υπηρεσιακές τους επικοινωνίες, απαγορεύοντας τη χρήση ξένων εφαρμογών όπως το WhatsApp, το Signal ή το Telegram
|
|
|
|
|
Το Παρατηρητήριο Ανοιχτού Λογισμικού (Open Source Observatory – OSOR) δημοσίευσε πρόσφατα μια εκτενή μελέτη που εξετάζει πώς οι τοπικές κυβερνήσεις στην Ευρώπη υιοθετούν, αναπτύσσουν και συνεργάζονται γύρω από λύσεις ανοιχτού λογισμικού. Η μελέτη, με τίτλο «Υιοθέτηση και Επαναχρησιμοποίηση Ανοιχτού Λογισμικού στις Ευρωπαϊκές Τοπικές Αυτοδιοικήσεις: Μια Πολυεπίπεδη Μελέτη Περίπτωσης», προσφέρει πολύτιμες γνώσεις για τους δημόσιους οργανισμούς που επιδιώκουν να αξιοποιήσουν τεχνολογίες ανοιχτού κώδικα.
|
|
|
|
|
Η κοινότητα του GNOME παρουσίασε την τελευταία της μεγάλη κυκλοφορία, το GNOME 49, στις 17 Σεπτεμβρίου 2025. Με την κωδική ονομασία “Brescia”, προς τιμήν της ιταλικής πόλης που φιλοξένησε το φετινό συνέδριο GUADEC, αυτή η νέα έκδοση φέρνει ένα πλήθος βελτιώσεων που αναβαθμίζουν την εμπειρία χρήσης, τον εκσυγχρονισμό των εφαρμογών και την ενίσχυση της απόδοσης.
|
|
|
|
|
Στις 2 Σεπτεμβρίου, το EPFL, το ETH Zurich και το Swiss National Supercomputing Centre (CSCS) παρουσίασαν το Apertus, το πρώτο μεγάλο, ανοιχτό και πολυγλωσσικό μοντέλο γλώσσας της Ελβετίας. Πρόκειται για ένα ορόσημο στην ιστορία της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο συνδυάζει τη διαφάνεια, την ανοιχτή πρόσβαση και την πολυγλωσσία, ανοίγοντας νέους δρόμους για έρευνα, καινοτομία και κοινωνική πρόοδο.
|
|
|
|
|
Στο σύγχρονο τεχνολογικό περιβάλλον, ο ανοιχτός κώδικας έχει μετεξελιχθεί από εναλλακτική μέθοδο ανάπτυξης λογισμικού σε θεμελιώδη πυλώνα της παγκόσμιας τεχνολογικής υποδομής. Η πρόσφατη έρευνα του Linux Foundation για το 2025 αποκαλύπτει σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί προσεγγίζουν και διαχειρίζονται τον ανοιχτό κώδικα. Τα Γραφεία Προγραμμάτων Ανοιχτού Κώδικα (Open Source Program Offices – OSPOs) αναδεικνύονται πλέον ως κρίσιμα κέντρα διακυβέρνησης και στρατηγικού σχεδιασμού.
|
|
|
|
|
Η συζήτηση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) δεν περιορίζεται πλέον μόνο στη σφαίρα της τεχνολογικής εξέλιξης ή των εμπορικών συμφερόντων. Αφορά την ίδια τη δημοκρατία, την καινοτομία και τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες μας θα διαμορφώσουν το μέλλον τους. Η ανοιχτή τεχνητή νοημοσύνη (open source AI) αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για να εξασφαλιστεί ότι η πρόοδος στον τομέα αυτό δεν θα εξυπηρετεί αποκλειστικά τις ανάγκες λίγων ισχυρών εταιρειών, αλλά θα συμβάλει στη διαμόρφωση ενός οικοσυστήματος που προάγει τη διαφάνεια, την ασφάλεια και τη συλλογική δημιουργικότητα.
|
|
|
|
|
Πρόκειται για μια πλατφόρμα που συγκεντρώνει, οργανώνει και διαθέτει νομοθεσία, νομολογία, δεδομένα δικαιοσύνης και πρότυπα διαλειτουργικότητας, με στόχο να καταστήσει τη νομική πληροφορία πιο προσβάσιμη, διαφανή και αξιοποιήσιμη. Ουσιαστικά, επιχειρεί να απαντήσει σε μια διαχρονική πρόκληση: το γεγονός ότι τα νομικά δεδομένα συχνά είναι κατακερματισμένα, δυσνόητα και ετερογενή, γεγονός που δυσχεραίνει τόσο την έρευνα όσο και τη λήψη αποφάσεων
|
|
|
|
|
Στην εποχή της εκτεταμένης διαδικτυακής παρακολούθησης, οι οργανισμοί έχουν καθοριστικό ρόλο να παίξουν στην προστασία της ιδιωτικότητας των κοινοτήτων τους. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν καθημερινά υπολογιστές που τους παρέχουν σχολεία, βιβλιοθήκες ή εργοδότες. Ωστόσο, οι περισσότεροι δημοφιλείς φυλλομετρητές, αν δεν ρυθμιστούν κατάλληλα, αφήνουν τους χρήστες εκτεθειμένους σε κρυφούς ιχνηλάτες (trackers).
|
|
|
|
|
Στον κόσμο των ενσωματωμένων συστημάτων και του δικτυακού εξοπλισμού, λίγα έργα έχουν επηρεάσει τόσο πολύ την καθημερινή χρήση των δρομολογητών όσο το OpenWrt. Από την πρώτη του εμφάνιση το 2004, αποτέλεσε μια εναλλακτική λύση στο κλειστό, εμπορικό λογισμικό που προσφέρουν οι κατασκευαστές. Σήμερα, θεωρείται μια από τις πιο ισχυρές και ευέλικτες πλατφόρμες λογισμικού για δρομολογητές και συναφείς συσκευές.
|
|
|
|
|
Στις 16 Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό στην ιστορία της Ένωσης – ύψους 2 τρισ. ευρώ για επτά χρόνια – με στόχο την ενίσχυση της αυτονομίας, της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας της Ευρώπης. Το σχέδιο δαπανών περιλαμβάνει δράσεις για την κυβερνοασφάλεια, την καινοτομία και άλλα κρίσιμα ψηφιακά πεδία, ωστόσο παραλείπει έναν ακρογωνιαίο λίθο: το ανοιχτό λογισμικό.
|
|
|
|
|
Η μελέτη του ΟΟΣΑ «AI Openness: A Primer for Policymakers» (Αύγουστος 2025) επιχειρεί να προσφέρει ένα σαφές πλαίσιο κατανόησης των όρων και των διαβαθμίσεων της «ανοιχτότητας» στην AI, να καταγράψει τις παγκόσμιες τάσεις, και να αναδείξει τα οφέλη αλλά και τους κινδύνους από τη δημοσιοποίηση των βαρών των μοντέλων θεμελίωσης.
|
|
|
|
|
Με τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να αναλαμβάνουν καθήκοντα σε ένα ασταθές γεωπολιτικό περιβάλλον, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει την προσπάθειά της να οικοδομήσει ανεξάρτητες ψηφιακές υποδομές. Η έννοια της «ψηφιακής κυριαρχίας» (digital sovereignty) ή και «τεχνολογικής κυριαρχίας» (tech sovereignty) κυριαρχεί πλέον στη δημόσια συζήτηση
|
|
|
|
|
Στην εθνική νομοθεσία, οι ισχύουσες διατάξεις περιλαμβάνονται κυρίως στο Κεφάλαιο Ι του ν. 4727/2020 για την ψηφιακή διακυβέρνηση (άρθρα 59-74), το οποίο κεφάλαιο φέρει τον τίτλο: «ΑΝΟΙΚΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΧΡΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ (Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1024 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Ιουνίου 2019, για τα ανοικτά δεδομένα και την περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα – αναδιατύπωση)».
|
|
|
|
|
Το καλοκαίρι του 2025, το λεγόμενο «Chat Control» απέκτησε τεράστια δημοσιότητα. Ο λόγος; Στις 13 ή 14 Οκτωβρίου, οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα ψηφίσουν αν θα υποστηρίξουν ή θα απορρίψουν έναν νόμο που θα επιβάλλει μαζική παρακολούθηση, θα καταστρέψει την κρυπτογράφηση και θα τερματίσει την ανωνυμία στο διαδίκτυο: τον Κανονισμό CSA της ΕΕ. Ευτυχώς, το νομοθετικό σύστημα της ΕΕ διαθέτει δημοκρατικούς μηχανισμούς ελέγχου που μας δίνουν ακόμα ελπίδες να σταματήσουμε αυτά τα δρακόντεια μέτρα.
|
|
|
|
|
Τριάντα μία οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις σοβαρές καθυστερήσεις στην εφαρμογή του Κανονισμού για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) από τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά το γεγονός ότι η προθεσμία για τη θέσπιση εθνικής νομοθεσίας και τον ορισμό αρμόδιων εθνικών αρχών έχει ήδη λήξει, ελάχιστα κράτη έχουν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους.
|
|
|
|
|
Η χρήση λογισμικού αποκλεισμού διαφημίσεων αποτελεί για εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου ένα εργαλείο ελέγχου της πληροφορίας που λαμβάνουν από τον φυλλομετρητή τους. Το Adblock Plus, μια δωρεάν επέκταση λογισμικού ανοικτού κώδικα, επιτρέπει πλοήγηση χωρίς διαφημίσεις μέσω φίλτρων που εμποδίζουν ανεπιθύμητα banners και pop-ups, ενώ δίνει τη δυνατότητα εμφάνισης «αποδεκτών» διαφημίσεων εφόσον ο χρήστης το επιλέξει. Ωστόσο, η πρόσφατη απόφαση του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου (BGH) δίνει στον εκδοτικό κολοσσό Axel Springer SE μια δεύτερη ευκαιρία να αμφισβητήσει αυτήν την ελευθερία.
|
|
