Πώς η ανοιχτή και συνεργατική καινοτομία δίνει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις τοπικές οικονομίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Το Ανοιχτό Λογισμικό δεν είναι απλώς μια τεχνική προσέγγιση — είναι μια οικονομική και κοινωνική στρατηγική. Από το Linux και το Apache μέχρι το Kubernetes και την Python, εκατομμύρια άνθρωποι και οργανισμοί συνδημιουργούν λογισμικό που αποτελεί τη βάση της σύγχρονης ψηφιακής ζωής. Αυτό το «πειραματικό χάος», όπως το αποκαλούν πολλοί, είναι στην πραγματικότητα ένα οικοσύστημα συλλογικής νοημοσύνης που μετατρέπει την πολυφωνία σε καινοτομία και τη διαφοροποίηση σε ανθεκτικότητα.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ανοιχτό Λογισμικό και τα Ψηφιακά Κοινά (Digital Commons) αποτελούν πλέον θεμέλιο της νέας βιομηχανικής και ψηφιακής πολιτικής. Με πρωτοβουλίες όπως το Digital Commons EDIC, η ΕΕ επενδύει σε ανοικτές, διαλειτουργικές και κυρίαρχες τεχνολογίες, επιτρέποντας στις περιφέρειες και στους τοπικούς φορείς να οικοδομήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα με ευρωπαϊκές αξίες, διαφάνεια, συνεργασία και βιωσιμότητα.
Από το “χάος” στη δημιουργική συνεργασία
Η δύναμη του ανοιχτού λογισμικού έγκειται στην ικανότητά του να μετατρέπει το χάος σε συντονισμό. Η αποκεντρωμένη φύση του, όπου “όποιος κάνει τη δουλειά παίρνει και τις αποφάσεις” (do-ocracy), επιτρέπει γρήγορη αντίδραση και προσαρμογή. Κάθε φορά που μια κοινότητα λογισμικού αντιμετωπίζει κρίση, δεν καταρρέει, εξελίσσεται. Αυτή η αρχή της «αντι-εύθραυστης ανάπτυξης» (antifragility) έχει άμεση εφαρμογή στις τοπικές οικονομίες: περιφέρειες που επενδύουν σε ανοιχτά ψηφιακά έργα αποκτούν ευελιξία, ανθεκτικότητα και αυτονομία, χωρίς εξάρτηση από μονοπωλιακές πλατφόρμες.
Τοπική Οικονομία και Ψηφιακά Κοινά: Μια σχέση αμοιβαίας ενίσχυσης
Κάθε περιφέρεια της ΕΕ διαθέτει τις δικές της προτεραιότητες, μεταποίηση, ενέργεια, αγροδιατροφή, τουρισμό, πολιτισμό, υγεία. Τα Ψηφιακά Κοινά (όπως ανοικτά δεδομένα, πλατφόρμες διαλειτουργικότητας, λογισμικό για δημόσιες υπηρεσίες) μπορούν να αποτελέσουν πολλαπλασιαστή ανάπτυξης σε κάθε έναν από αυτούς τους τομείς.
Με άλλα λόγια, το Ανοιχτό Λογισμικό λειτουργεί ως κοινό έδαφος συνεργασίας ανάμεσα σε τοπικές επιχειρήσεις, ερευνητικά ιδρύματα και δημόσιες αρχές, δημιουργεί οικοσυστήματα καινοτομίας που παραμένουν στην περιφέρεια, αντί να εξάγονται σε κλειστές πλατφόρμες εκτός Ευρώπης.
Η Διακυβέρνηση ως Εργαλείο Οικονομικής Ανθεκτικότητας
Η καλή διακυβέρνηση στα έργα ανοιχτού λογισμικού είναι ό,τι η «νευρική λειτουργία» για τον οργανισμό: ορίζει ποιος αποφασίζει, πώς λύνονται οι συγκρούσεις, πώς διασφαλίζεται η συνέχεια.
Αυτή η οργανωτική σοφία μπορεί να μεταφερθεί σε περιφερειακές δομές, από τα επιμελητήρια και τις αναπτυξιακές εταιρείες μέχρι τις κοινοπραξίες Μικρό Μεσαίων Επιχειρήσεων. Οι περιφέρειες που υιοθετούν μοντέλα συλλογικής διακυβέρνησης στα ψηφιακά τους έργα μπορούν να δημιουργήσουν ένα αντι-εύθραυστο οικοσύστημα καινοτομίας, ικανό να επιβιώνει και να εξελίσσεται μέσα από κρίσεις.
Η ευκαιρία για τις ελληνικές περιφέρειες και την ΕΕΛΛΑΚ
Η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει τη δυναμική των Ψηφιακών Κοινών(Digital Commons) για να ενισχύσει τις τοπικές οικονομίες της με βάση το μοντέλο της ανοιχτής και συνεργατικής καινοτομίας. Η ΕΕΛΛΑΚ, σε συνεργασία με πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και περιφερειακούς φορείς, μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο:
- Στην ανάπτυξη ανοικτών ψηφιακών εργαλείων για δήμους και επιχειρήσεις.
- Στη δημιουργία τοπικών “Digital Commons Hubs” σε κάθε Περιφέρεια.
- Στην εκπαίδευση επαγγελματιών και δημόσιων υπαλλήλων σε θέματα ανοιχτής τεχνολογίας, διακυβέρνησης και ασφάλειας.
- Στη σύνδεση της έρευνας με την παραγωγή, δημιουργώντας γέφυρες ανάμεσα στην πανεπιστημιακή γνώση και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.
Έτσι, κάθε ελληνική Περιφέρεια μπορεί να γίνει κόμβος καινοτομίας, να μειώσει την τεχνολογική εξάρτηση και να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη νέα ευρωπαϊκή οικονομία των ψηφιακών κοινών.
Από την ανθεκτικότητα στην αντι-ευθραυστότητα
Το ανοιχτό λογισμικό δεν είναι μόνο πιο ανθεκτικό, είναι αντι-εύθραυστο: μαθαίνει, προσαρμόζεται και εξελίσσεται μέσα από τις δυσκολίες. Με σωστή διακυβέρνηση, συνεργασία και επένδυση σε ψηφιακά κοινά, η Ευρώπη μπορεί να μετατρέψει τη διαφορετικότητα των περιφερειών της σε πλεονέκτημα. Και η Ελλάδα, με θεσμούς όπως η ΕΕΛΛΑΚ, μπορεί να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της μετάβασης, όπου η τεχνολογία υπηρετεί την κοινωνία, και όχι το αντίστροφο.
Πηγή άρθρου: softwareantifragility.com
Περισσότερα: