Η Eurovision, μια από τις μεγαλύτερες και πιο σύνθετες τηλεοπτικές παραγωγές στον κόσμο, δεν είναι μόνο ένα φεστιβάλ μουσικής· είναι και ένα τεχνολογικό επίτευγμα. Πίσω από τα εκθαμβωτικά φώτα, τα θεαματικά σκηνικά και τις έντονες ερμηνείες, λειτουργεί ένας αόρατος αλλά ουσιώδης μηχανισμός. Και αυτός στηρίζεται ολοένα και περισσότερο στο ανοιχτό λογισμικό.
Η διαγωνιστική διαδικασία, η παραγωγή, η μετάδοση, ακόμα και η αρχειοθέτηση της ιστορίας του θεσμού, βασίζονται σε εργαλεία ανοικτού κώδικα που προσφέρουν ευελιξία, διαφάνεια και συνεργατικότητα. Η Εurovision, που ολοκλήρωσε τον μεγάλο τελικό της στις 17 Μαΐου 2025, αποδεικνύει ότι το ανοικτό λογισμικό δεν είναι απλώς εναλλακτική λύση, αλλά απαραίτητο συστατικό της σύγχρονης δημόσιας ραδιοτηλεόρασης.
Η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση και η αποστολή της
Η Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση (EBU) είναι ο διοργανωτής της Γιουροβίζιον και αντιπροσωπεύει πάνω από 100 δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς οργανισμούς σε όλη την Ευρώπη και πέραν αυτής. Από το 2007 και έπειτα, η EBU έχει αγκαλιάσει συστηματικά τη χρήση και προώθηση λογισμικού ανοικτού κώδικα στον χώρο των μέσων. Αυτό γίνεται με διάφορους τρόπους: από την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών έως τη φιλοξενία συναντήσεων ανοιχτού κώδικα και τη συνεισφορά σε κοινές ψηφιακές πλατφόρμες.
Το CasperCG – γραφικά σε πραγματικό χρόνο
Ανάμεσα στα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα χρήσης ανοιχτού λογισμικού είναι το CasperCG. Πρόκειται για ένα επαγγελματικό σύστημα αναπαραγωγής βίντεο και γραφικών, ανεπτυγμένο από τη δημόσια τηλεόραση της Σουηδίας. Το λογισμικό αυτό χρησιμοποιείται για τη δημιουργία γραφικών κατά τη διάρκεια των μεταδόσεων —όπως οι βαθμολογίες και τα «κάτω τρίτα» (lower thirds), δηλαδή οι πληροφορίες που εμφανίζονται στο κάτω μέρος της οθόνης.
Η ανοιχτή του φύση επέτρεψε τη δημιουργία μιας παγκόσμιας κοινότητας προγραμματιστών που δημιουργούν πρόσθετα, επεκτάσεις και ενσωματώσεις, προσαρμόζοντας το CasperCG στις ανάγκες κάθε παραγωγής. Το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκε και στον διαγωνισμό του 2025 αποδεικνύει την αξιοπιστία και την ευελιξία του.
Ήχος χωρίς σύνορα – EarProductionSuite
Η EBU δεν περιορίζεται μόνο στα οπτικά στοιχεία. Στον τομέα του ήχου, το EarProductionSuite είναι ένα σύνολο VST (Virtual Studio Technology) προσθηκών που αναπτύχθηκαν από κοινού από το BBC R&D και το πρώην IRT, σε συνεργασία με ραδιοτηλεοπτικούς φορείς της Αυστρίας και της Ελβετίας.
Το EarProductionSuite επιτρέπει στους ηχολήπτες να δημιουργούν πιο προσβάσιμο και ευέλικτο ήχο, ακόμη και για συστήματα με δυνατότητες προσωπικής ακουστικής εμπειρίας (immersive audio). Είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πώς η τεχνολογία μπορεί να βελτιώσει την εμπειρία του θεατή – ιδίως για άτομα με ακουστικές δυσκολίες.
CHAOS – Ψηφιοποιώντας την ιστορία της Eurovision
Η ανάγκη για αρχειοθέτηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς οδήγησε στη δημιουργία του έργου CHAOS. Το έργο αυτό ξεκίνησε από τη συνεργασία του Δανικού Ραδιοτηλεοπτικού Οργανισμού και της EBU όταν η Δανία φιλοξενούσε τον διαγωνισμό.
Στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένα εσωτερικό σύστημα αρχειοθέτησης κάθε εμφάνισης και μετάδοσης στην ιστορία της Eurovision. Η πλατφόρμα είναι ανοιχτού κώδικα, προσαρμοσμένη για χρήση από μέλη της EBU και επαγγελματίες του χώρου. Η σημασία του CHAOS έγκειται στο ότι προσφέρει ένα κοινό σημείο αναφοράς για τη μελέτη, ανάλυση και επαναχρησιμοποίηση περιεχομένου.
Συνεργασία, όχι ανταγωνισμός
Η EBU ενισχύει την κοινότητα του ανοικτού λογισμικού με πρωτοβουλίες όπως τα Open Source Meetups στην ετήσια Έκθεση Διεθνούς Ραδιοτηλεόρασης (IBC), ενώ είχε δημιουργήσει και την πλατφόρμα EBU.io για τη φιλοξενία των έργων της. Αν και η πλατφόρμα αυτή σταμάτησε τη λειτουργία της το 2022, τα έργα συνεχίζουν να φιλοξενούνται στα EBU GitLab και EBU QC Tool.
Ενδεικτικά, στον λογαριασμό της EBU στο GitHub υπάρχουν πάνω από 130 ενεργά έργα ανοικτού κώδικα, που καλύπτουν από εργαλεία για μετατροπή βίντεο έως εργαλεία για τη διαχείριση δικτύων μετάδοσης.
Ανοικτό Λογισμικό στη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση
Η Γιουροβίζιον δεν είναι η μόνη περίπτωση. Δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί σε όλη την Ευρώπη προχωρούν σε παρόμοιες πρωτοβουλίες. Η ARD και η ZDF στη Γερμανία ανέπτυξαν κοινή πλατφόρμα ζωντανής ροής, με βασικά συστατικά —όπως ο media player και ο recommendation engine— διαθέσιμα ως ανοικτού κώδικα. Αυτό επιτρέπει όχι μόνο τη διαφάνεια αλλά και τη διάδοση της τεχνολογίας τους σε πολιτιστικούς φορείς και οργανισμούς.
Ένα ακόμη παράδειγμα είναι η πλατφόρμα Display Europe, που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και χρησιμοποιείται από 50 μέσα ενημέρωσης. Το σύστημα βασίζεται εξολοκλήρου σε εργαλεία ανοικτού κώδικα, όπως το PeerTube για βίντεο, το Whisper για μεταγραφές και το Transposer για τον συντονισμό ροής εργασίας.
Ένα τεχνολογικό και πολιτιστικό πανηγύρι
Η Γιουροβίζιον είναι αναμφίβολα μια γιορτή πολιτιστικής ποικιλομορφίας. Πλέον, είναι και ένα λαμπρό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί όταν οι τεχνολογίες ανοικτού κώδικα και η δημόσια ραδιοτηλεόραση συνεργάζονται. Από την εικονική κονσόλα ήχου έως τα δυναμικά γραφικά σε πραγματικό χρόνο, από την ανοιχτή αρχειοθέτηση έως την τεχνολογική διαφάνεια, το μήνυμα είναι σαφές: η καινοτομία δεν απαιτεί απαραίτητα εμπορικές λύσεις, αλλά συνεργασία, κοινότητα και κοινό όραμα.
Η αυλαία για την Eurovision 2025 έπεσε, αλλά η κουρτίνα της τεχνολογικής προόδου παραμένει ανοιχτή. Και πίσω από αυτήν, το ανοιχτό λογισμικό συνεχίζει να «γράφει» τη δική του συμφωνία.
Πηγή άρθρου: https://interoperable-europe.ec.europa.eu