Ώρες ώρες δεν τον καταλαβαίνω τον Μιχάλη. Ακόμα και στο πιο απλό πράγμα του κόσμου θέλει να κάνει τη ζωή του δύσκολη. Και κάτι φορές δυσκολεύει και τη δικιά μου. Τις προάλλες είχε έρθει σπίτι και φτιάχνανε παζλ με τη μικρή. Η μικρή ήταν μες στην καλή χαρά, ο Μιχάλης έλιωνε, τους βγάζω λοιπόν μια φωτογραφία να τη βλέπουμε μόλις μας πάρουν τα χρόνια και να γελάμε. Πάω λοιπόν να του τη στείλω, που αλλού, στο Viber. Κοιτάω στις επαφές μου, πουθενά ο Μιχάλης. Καλά ρε Μιχάλη, είσαι εσύ τώρα άνθρωπος της τεχνολογίας και δεν έχεις Viber;
Δεν έχει, λέει. Δεν έχει γιατί καθόλου δεν εμπιστεύεται προγράμματα που δεν είναι ελεύθερα. Ωπ! Να που δεν τα ξέρει καλά τα πράγματα ο Μιχάλης. Ρε χαζό, του λέω, ελεύθερο είναι. Στο play store μπαίνεις και το κατεβάζεις, τσάμπα ρε συ. Άλλο ελεύθερο άλλο δωρεάν, μου απαντάει με ένα πονηρό χαμόγελο. Άλλο πάλι και τούτο. Ελεύθερο είναι λέει άμα μπορείς και να το τρέξεις, και να δεις πώς τον έχουνε γράψει τον κώδικά του, και να το αντιγράψεις και να το “πειράξεις” και λίγο. Ε, και άμα θες το βγάζεις στο ίντερνετ το πειραγμένο και το παίρνουνε κι άλλοι. Εντάξει, όχι εσύ, γελάει, αλλά σίγουρα αυτοί που ξέρουν κάτι από κώδικες· και δεν είναι και λίγοι.
Ρε συ, και τι πειράζει δηλαδή που ο κώδικας του δεν είναι έτσι όπως τα λες; Να τονε διαβάσω δεν ξέρω. Και να σου πω και κάτι; Να κάτσω να μου πούνε πώς τον έχουν γράψει, καμία διάθεση δεν έχω. Εκεί του πάτησα το κουμπί του Μιχάλη. Θα πρεπε να με νοιάζει, μου λέει πολύ ήρεμα, αλλά μέσα του είχε αρχίσει να φουντώνει. Τον ξέρω χρόνια τον Μιχάλη, μαζί μεγαλώσαμε. Ένα τέτοιο πρόγραμμα μπορεί να κάνει κι άλλα πολλά, όχι μόνο όσα φαίνονται. Εσύ να νομίζεις ότι γράφεις σε μένα, ότι τα διαβάζω μονάχα εγώ, αλλά τα πράγματα να γίνονται λιγάκι αλλιώτικα. Κάποιος να πηγαίνει πρωί πρωί στο γραφείο του και δουλειά του να ναι να διαβάζει μηνύματα. Ο Μιχάλης και οι υπερβολές του, γέλασα μέσα μου. Και σιγά το πράγμα στο τέλος τέλος κι άμα τα διαβάζουνε, λες και έχω εγώ να κρύψω και τίποτα, όλη μέρα δουλειά σπίτι, σπίτι δουλειά. Άντε και κανά ποτάκι το Σαββάτο το βράδυ. Σκοτίστηκαν τι γράφω εγώ στο κινητό.
Το καλό είναι ότι δεν άρχισε πάλι τη ρετσέτα για τη σημασία της ιδιωτικότητας, της διεύρυνσης των ορίων της προσωπικότητάς μας – που μπορούμε και τα ξεπερνάμε όταν πειραματιζόμαστε νιώθοντας ασφαλείς και σίγουροι ότι δε μας παρακολουθούν. Τα γνωστά του δηλαδή. Σε αυτό βέβαια έχει ένα δίκιο, το έχω παρατηρήσει. Αλλιώς είμαι άμα είναι μπροστά η μάνα μου, αλλιώς την ώρα που με κοιτάει ο προϊστάμενος ή η διευθύντρια -άλλη περιπτωσάρα κι αυτή- αλλιώς όταν είμαι με τον Αντώνη οι δυο μας. Πως να στο πω, μαζεύεσαι, δεν είσαι εσύ εκατό τις εκατό, κρατάς πράγματα μέσα σου, άλλο είσαι και άλλο θες να δείξεις. Μετράει άμα είναι κάποιος μπροστά. Οπότε όταν υπάρχει ένας περίεργος τύπος που δουλειά του είναι να διαβάζει αυτά που γράφεις, δε θα γράψεις τα ίδια. Αλλά ευτυχώς, είχανε ανοίξει τις πλαστελίνες με το Μελινάκι, εκείνες τις καινούργιες που μυρίζουν τόσο τέλεια που θες να τις φας. Μετά το δωδεκάωρο στη δουλειά μόνο για τέτοια δεν ήμουν.
Τελικά ρε συ, άμα στη στείλω τη φωτογραφία με το Viber θα σας χαζεύει στο γραφείο του αυτός ο περίεργος τύπος, ναι ή όχι; Στη θεωρία όχι, λέει, δεν υπάρχει πρόβλημα. Αν όμως εγώ σου λέω ότι είσαι ασφαλής αλλά δε σου λέω με ποιον ακριβώς τρόπο, δε θα χες τις αμφιβολίες σου; Πάλι μου τα γυρίζει ο αθεόφοβος…
Ντάξει, με έπεισες. Εμένα στο φινάλε μπορεί να μη με απασχολεί και τόσο άμα βλέπει κανείς αυτά που γράφω, οπότε στα κομμάτια οι αμφιβολίες. Αλλά για τη Μελίνα έχω ευθύνη. Στη στέλνω με μέηλ, οκ;
Πάλι αυτό το πονηρό χαμόγελο ο Μιχάλης. Τι έγινε, και με αυτό πρόβλημα;
Με το gmail ρωτάει – ναι του λέω – καλύτερα να το αποφύγουμε απαντάει – δεν έχει end-to-end encryption. Πριν προλάβω να τον ρωτήσω, είχε αρχίσει να λέει την ιστορία. Ας πούμε ότι η Σοφία θέλει να επικοινωνήσει με τον Μιχάλη. Η Σοφία έχει ένα λουκέτο και ένα κλειδί για το λουκέτο της. Αντίστοιχα, ο Μιχάλης έχει το δικό του λουκέτο με το κλειδί του. Όταν η Σοφία θέλει να στείλει ένα γράμμα στον Μιχάλη, βάζει το γράμμα σε ένα κουτί και το κλειδώνει με το λουκέτο του Μιχάλη. Ο Μιχάλης, και μόνον αυτός, αφού έχει το κλειδί του δικού του λουκέτου, μπορεί να ανοίξει το κουτί και να διαβάσει το γράμμα. Στη συνέχεια, για να στείλει την απάντηση, γράφει το γράμμα του και το κλειδώνει με το λουκέτο της Σοφίας. Έτσι, όταν λάβει το γράμμα η Σοφία, ξεκλειδώνει το λουκέτο της – με το κλειδί που το έχει αυτή και μόνον αυτή- διαβάζει το γράμμα και η επικοινωνία συνεχίζεται. Τα λουκέτα τους τα μοιράζουν όπου θέλουν, δεν τους νοιάζει. Όσο τα κλειδιά τους είναι καλά φυλαγμένα είναι ασφαλείς.
Και το gmail δε λειτουργεί έτσι. Όποιος δουλεύει στους servers της google το διαβάζει το μέηλ. Δεν έχεις δει αυτά τα σπούκι διαφημιστικά που σου ‘ρχονται μετά από κάνα μέηλ; Ή όταν κάνεις chat στο Hangouts; Που είναι σαν να έχει διαβάσει κάποιος όλη την κουβέντα; Το μήνυμα που φεύγει από το κινητό μας φεύγει όντως κρυπτογραφημένο, στο δρόμο για τη google λογικά κανείς δεν μπορεί να το διαβάσει. Αλλά στους servers της google ξαναγίνεται απλό, κατανοητό κείμενο. Εκεί, όποιος θέλει, το διαβάζει. Και θέλει σίγουρα να το διαβάσει. Για να σου πει να αγοράσεις αυτό που φαντάζεσαι ότι χρειάζεσαι εκείνη ακριβώς τη στιγμή. Και μετά σου λέει δωρεάν υπηρεσία του google· φυσικά, όταν μια εταιρία σου πουλάει κάτι τσάμπα μάλλον αυτό που πουλάει είσαι εσύ ο ίδιος. Τέλος πάντων, στο θέμα μας. Μετά ξανα-κρυπτογραφείται, φτάνει στον προορισμό του, και ξαναγίνεται το παλιό καλό αρχικό κείμενο.
Οπότε; Να μη στη στείλω τη φωτογραφία καθόλου; Κοίτα, έχω riot και signal αν θες, μου είπε. Και τα δυο είναι ελεύθερα, με end-to-end κρυπτογράφηση. Προτιμώ το riot, γιατί είναι αποκεντρωμένο, αλλά και το άλλο καλό είναι. Τώρα τι εννοεί με το αποκεντρωμένο δεν ξέρω, και ήμουν ήδη πολύ κουρασμένη για να αρχίσω τις ερωτήσεις. Εντάξει, αφού το λες εσύ ότι έτσι μπορώ να σου στείλω τη φωτογραφία και θα μαστε σίγουροι ότι δε θα τη δει κανείς άλλος, εντάξει, να τα εγκαταστήσω. Χαλάλι η μπαταρία που θα μου τρώνε μια δυο εφαρμογές ακόμα, άμα είναι να σου τη στείλω επιτέλους τη ρημάδα.
Δεν είπα ότι είμαι σίγουρος. Το χει αυτό ο Μιχάλης, βρίσκει ένα πρόβλημα σε κάθε λύση. Εκατό τις εκατό ασφάλεια δεν υπάρχει στο ίντερνετ, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για κινητά με λειτουργικό σύστημα που δεν είναι ελεύθερο. Όχι, το Android δεν είναι ελεύθερο λογισμικό. Έχει και ανοιχτό και κλειστό κώδικα. Πάει να πει, δεν το εμπιστεύομαι και πολύ. Θα σου λεγα καλύτερα να το στείλεις από το λάπτοπ του Αντώνη, που του έβαλα KDE neon και του ‘φτιαξα και μέηλ στο protonmail αλλά ξέρω, βαριέσαι να σηκωθείς. Στείλ’ τη τουλάχιστον όπως σου πα, έτσι, για να τους κάνουμε τη ζωή δύσκολη, μου πε και μου ‘κλεισε το μάτι.
Πάλι είχα αρχίσει να μην τον καταλαβαίνω τον Μιχάλη…